Trzej wybitni Polacy, kryptolodzy Jerzy Różycki, Marian Rejewski i Henryk Zygalski być może wkrótce zostaną upamiętnieni w Muzeum Enigmy w Poznaniu. Placówka ma powstać w 2016 roku.
Dzięki wieloletnim staraniom poznańskiego dziennikarza Szymona Mazura, w Poznaniu podjęto pomysł utworzenia Muzeum Enigmy. Być może muzeum zostanie częściowo sfinansowana dzięki pomocy Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej.
Prace nad muzeum ruszyły po ostatnich wyborach samorządowych. Wcześniej, przez wiele lat, pomysł takiej inwestycji nie znajdował uznania, a zatem i pieniędzy, u lokalnych władz.
Wstępnie na lokalizację wybrany został budynek Collegium Historicum przy poznańskiej ulicy Święty Marcin.
Dotychczas Poznań upamiętnił wybitnych kryptologów poprzez utworzenie ulic z ich nazwiskami oraz pomnika przed wejściem do Zamku Cesarskiego od strony ulicy Święty Marcin, co miało miejsce w roku 2007.
Złamanie kodu
Trzej matematycy z Poznania: Jerzy Różycki, Marian Rejewski i Henryk Zygalski złamali kody niemieckiej maszyny szyfrującej Enigma na przełomie lat 1932/1933. Byli wówczas pracownikami wojskowego Biura Szyfrów w Poznaniu.
W Polsce zbudowano kopię maszyny i ten fakt utrzymywany był w tajemnicy. Jednak tuż przed wybuchem II wojny światowej wyniki prac i egzemplarze maszyny przekazano władzom Anglii i Francji. Przez cały ten czas Niemcy wielokrotnie udoskonalali swoje urządzenie, ale opracowany przez Polaków wzór ułatwiał rozszyfrowanie jego następnych wersji. Polscy kryptolodzy przebywający na emigracji po wrześniu 1939 roku - decyzją Brytyjczyków - nie uczestniczyli w pracach nad rozszyfrowaniem kolejnych mutacji zastosowanych przez stronę niemiecką. Stąd też w Europie Zachodniej można często natknąć się na informację, że Enigmę rozszyfrowali Brytyjczycy. To prawda, ale jedynie częściowo, bowiem rozszyfrowali kolejne wersje, ale posługując się otrzymanym z Polski egzemplarzem pierwotnym.
Jerzy Różycki zginał 9 stycznia 1942 na Morzu Śródziemnym wraz z innymi polskimi i francuskimi kryptologami, podczas zatonięcia francuskiego statku pasażerskiego. Dwaj pozostali matematycy przeżyli wojnę.
Henryk Zygalski po wojnie mieszkał i pracował w Wielkiej Brytanii, gdzie zmarł 30 sierpnia 1978 roku.
Marian Rejewski wrócił do Polski i pracował w cywilnych zakładach, nie mając już nic wspólnego z deszyfrażem. Spisał wspomnienia, z których wiadomo najwięcej o wkładzie Polaków w rozszyfrowanie Enigmy w okresie międzywojennym. Zmarł 13 lutego 1980 roku. Trzej bohaterowie zostali pośmiertnie odznaczeni Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski przez prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego w lutym 2000 roku.
Enigma w filmach
W PRL w 1979 roku powstał serial pt. „Tajemnica Enigmy" z głównymi rolami Piotra Fronczewskiego, Janusza Zakrzeńskiego, Tadeusza Borowskiego, Piotra Garlickiego, Jana Machulskiego i innych.
Trzej wybitni Polacy, kryptolodzy Jerzy Różycki, Marian Rejewski i Henryk Zygalski być może wkrótce zostaną upamiętnieni w Muzeum Enigmy w Poznaniu. Placówka ma powstać w 2016 roku.
