Wydarzenie zostało zorganizowane z inicjatywy Ministra Spraw Zagranicznych Wielkiej Brytanii Philipa Hammonda. Złamanie kodu Enigmy uznawane jest za czynnik, który przyczynił się do wcześniejszego zakończenia II wojny światowej, a praca polskich kryptologów odegrała istotną rolę w tym procesie.
Powitanie rodzin w Ambasadzie RP w Londynie, fot. Konrad Jagodziński
Polscy matematycy Marian Rejewski, Jerzy Różycki i Henryk Zygalski jeszcze w latach ’30 opracowali pierwsze metody rozszyfrowywania Enigmy. W lipcu 1939 roku, w obliczu zbliżającej się wojny, przekazali sojuszniczym wywiadom Wielkiej Brytanii i Francji kopię maszyny Enigma, którą sami skonstruowali, wraz z objaśnieniem metody łamania szyfru. Nieżyjący już brytyjski profesor John Irving Good – pracownik ośrodka Bletchley Park z czasów wojny – określił po latach jedno z twierdzeń matematycznych sformułowanych przez Mariana Rejewskiego w trakcie prac nad Enigmą mianem „twierdzenia, które wygrało II wojnę światową”.
Rodziny polskich kryptologów w Ambasadzie, fot. Iza Rembisz
Prace nad złamaniem kodu Enigmy w oparciu o odkrycia polskich kryptologów z Biura Szyfrów zostały podjęte przez służby brytyjskie w ośrodku Bletchley Park jesienią 1939 roku. Brytyjczycy, idąc za przykładem sukcesu polskiego Biura Szyfrów, zdecydowali się wtedy po raz pierwszy na włączenie do prac kryptologicznych także matematyków, a nie jedynie lingwistów. Wówczas do zespołu pracującego nad łamaniem kodu Enigmy dołączył sławny dziś matematyk z Uniwersytetu w Cambridge – Alan Turing. Zespół Turinga bazował początkowo na polskich metodach kryptologicznych, wykorzystując m.in. tzw. płachty Zygalskiego. W styczniu 1940 r. doszło nawet do spotkania Turinga z Marianem Rejewskim w Paryżu, gdzie dwaj matematycy omówili wspólnie rozwiązania wypracowane wcześniej przez polskie Biuro Szyfrów. Turing rozwinął także konstrukcję tzw. bomby Rejewskiego, w efekcie czego powstała tzw. bomba Turinga, czyli urządzenie, które stało się głównym narzędziem łamania kodu Enigmy w czasie wojny.
Fot. K. Jagodziński
W przeddzień wizyty w muzeum, członkowie rodzin polskich kryptologów byli gośćmi honorowymi podczas kolacji zorganizowanej przez Ambasadę RP w Londynie. W ośrodku Bletchley Park zostali powitani przez Iaina Standena, Dyrektora Zarządzającego muzeum oraz przedstawicieli brytyjskich instytucji patronujących ośrodkowi. Wizyta w Bletchley Park, zorganizowana w kilka miesięcy po konferencji w Warszawie upamiętniającej 75. rocznicę przekazania polskich dokonań kryptologicznych Aliantom, zbiegła się w czasie z wejściem na ekrany kin filmu „Gra tajemnic”, w którym Benedict Cumberbatch wciela się w rolę Alana Turinga.
Złożenie wieńca na płycie upamiętniającej polskich kryptologów, fot. K. Jagodziński
Mat. pras.
W historycznym ośrodku kryptologicznym Bletchley Park pod Londynem gościły rodziny polskich matematyków, którzy wnieśli znaczący wkład w złamanie kodów niemieckiej maszyny szyfrującej Enigma.
