Prawa rezydenckie to przywilej dostępny dla wszystkich, którzy przyjechali z jednego z państw Unii Europejskiej do innego kraju Unii, by w nim pracować. Wielka Brytania od rezydentów z nowych krajów Wspólnoty Europejskiej wymaga rejestracji w Worker Registration Scheme (WRS) przez 12 miesięcy. Obowiązek ten nie dotyczy osób samozatrudnionych, niektórych pracowników sezonowych, osób pracujących legalnie dłużej niż rok przed majem 2004 r. oraz pracowników oddelegowanych do pracy na Wyspach. Osoby zarejestrowane w WRS po przepracowaniu pełnego roku (przerwa w legalnym zatrudnieniu w tym okresie nie może przekroczyć łącznie 30 dni), a osoby samozatrudnione od razu mogą się starać o kartę pobytu obywatela Unii Europejskiej (EEA1 Residence Permit). Jej posiadanie ułatwia załatwienie formalności w brytyjskich urzędach i jest wymagane przy staraniu się o pobyt stały (pieczątka w paszporcie: Indefinite Leave to Remain), który przysługuje po czterech latach legalnego pobytu. Po roku posiadania pobytu stałego można się ubiegać o obywatelstwo brytyjskie (paszport brytyjski).
Obywatele krajów Unii Europejskiej nie mają obowiązku starania się o potwierdzenie praw rezydenckich, żeby legalnie mieszkać i pracować w Wielkiej Brytanii. Jednak o Residence Permit warto wystąpić, jeśli planuje się dłuższy pobyt na Wyspach lub osiedlenie się tam na stałe. Jest on niezbędnym krokiem do uzyskania prawa stałego pobytu i obywatelstwa brytyjskiego.
Jak uzyskać potwierdzenie prawa pobytu?
Podanie o potwierdzenie praw rezydenckich (Residence Permit) składa się w Home Office na formularzu EEA1. Formularz podaniowy można uzyskać w lokalnym biurze Application Forms Unit. Można też poprosić o przesłanie druków do domu (tel. 0870 241 0645) lub pobrać je ze strony:www.ind.homeoffice.gov.uk. Formularz EEA1 zawiera informacje pomagające ustalić status w Zjednoczonym Królestwie. W razie problemów można skorzystać z pomocy biura informacji (Nationality Enquiry Bureau), dzwoniąc pod nr 0870 606 7766.
Rezydent a podatki
Oprócz pojęcia rezydenta możesz się jeszcze spotkać z określeniem "rezydent podatkowy". Co to oznacza? Zasada jest prosta: każdy podatnik rozlicza się z całości swoich dochodów w kraju, w którym ma stałe miejsce zamieszkania. Nie ma znaczenia, w jakim kraju dochody są uzyskiwane. Polski podatnik, który przepracuje 183 dni w roku w Wielkiej Brytanii, staje się automatycznie rezydentem podatkowym Zjednoczonego Królestwa. Żeby uzyskać potwierdzenie tego statusu, które może się przydać, jeśli o podatnika upomni się polski fiskus, należy złożyć w brytyjskim urzędzie skarbowym (Inland Revenue) wypełniony formularz P86 (można go pobrać ze strony HMRC.GOV.UK), a następnie wystąpić o dokument potwierdzający rezydencję podatkową. Nie istnieje oficjalny certyfikat rezydencji podatkowej, ale list podpisany przez Inland Revenue, potwierdzający, że podatnik reguluje swoje zobowiązania podatkowe w Wielkiej Brytanii, będzie wystarczającym dowodem rezydencji podatkowej.
OBYWATELSTWO
Proces nabycia obywatelstwa innego kraju nazywa się naturalizacją. Aby wystąpić o obywatelstwo brytyjskie, musimy spełnić następujące warunki:
1. Mieć powyżej 18 lat
2. „Sound mind” – być poczytalni
3. Mieć zamiar kontynuacji pobytu w Wielkiej Brytanii po naturalizacji
4. Komunikować się w języku angielskim (walijskim lub szkockim)
5. „Good character” – być nie karanym, nie mieć konfliktów z prawem
6. Mieszkać w Wielkiej Brytanii minimum 5 lat przed aplikacją
Jeśli ubiegamy się o obywatelstwo brytyjskie na podstawie małżeństwa z obywatelem brytyjskim, wymagania są takie same z jedynym wyjątkiem. Wymagany okres pobytu to tylko 3 lata.
Według przepisów emigracyjnych powinniśmy być fizycznie obecni w Wielkiej Brytanii 5 lat wstecz od daty złożenia podania o naturalizację. Jeśli więc składamy wniosek 20/1/2005 to powinniśmy móc udowodnić, że byliśmy w Wielkiej Brytanii od 20/1/2000. Mówimy oczywiście o pobycie legalnym.
Jako obywatele UE (osoby zatrudnione lub prowadzące własną działalność) mamy tzw. conditional right of residence, czyli warunkowe prawo pobytu. W związku z tym nie jesteśmy traktowani ulgowo, jeśli chodzi o wymagany okres pobytu w Wielkiej Brytanii przed naturalizacją. I przynajmniej przez 12 miesięcy przed datą wystąpienia o naturalizację musimy mieć prawo stałego pobytu. Natomiast obywatele UE mający tzw. unconditional right of residence, czyli bezwarunkowe prawo pobytu, tacy jak osoby emerytowane, bądź niezdolne do pracy z powodu inwalidztwa, nie mają żadnych ograniczeń czasowych.
Skupimy się tu głównie na warunkach naturalizacji dla nas jako obywateli UE, pomijając inne opcje, jak na przykład naturalizację na podstawie służby wojskowej (Crown Service).
W informatorze dotyczącym procedury naturalizacji duży nacisk położono na precyzję przy wypełnianiu formularza. Jest to ważne, bo dane, które tam podamy, pojawią się na naszym świadectwie obywatelstwa brytyjskiego. Wszystko należy wpisać drukowanymi literami, czarnym lub niebieskim tuszem. Należy podać liczbę dni nieobecności w Wielkiej Brytanii, ale bez dokładnych dat wyjazdów i przyjazdów. Aby się zakwalifikować, możemy być nieobecni w Wielkiej Brytanii najwyżej 90 dni w ciągu ostatnich 12 miesięcy, i 450 w ciągu ostatnich 5 lat.
Jeśli ubiegamy się o obywatelstwo brytyjskie na podstawie małżeństwa z Brytyjczykiem, całkowita liczba „nieobecności” z ostatnich 3 lat nie powinna być większa niż 270 dni. Wymagania te nie są sztywne i mogą być zmienione (tzn. liczba dni nieobecności zwiększona), jeśli spełniamy inne wymogi.
Musimy też udowodnić, że od momentu przyjazdu przez cały nasz pobyt szanujemy prawo Wielkiej Brytanii i przestrzegamy go (good character). Składając podanie o naturalizację, będziemy zobowiązani podać wszystkie fakty dotyczące spraw sądowych, które zostały wniesione przeciwko nam w Wielkiej Brytanii. Do wiadomości Home Office należy również podać wykroczenia drogowe i informacje dotyczące ogłoszenia przez nas bankructwa.
Niektóre sprawy mogą zostać pominięte – w zależności od czasu, jaki upłynął od wyroku. Nie miejmy jednak złudzeń. Dokładna kontrola nie ominie nikogo. W przypadku zatajenia tego typu informacji opłata, którą ponosimy, składając wniosek, przepada na korzyść Home Office. Ponadto podanie nieprawdziwych informacji grozi poniesieniem odpowiedzialności karnej. Na stronie internetowej Home Office można znaleźć tabelę, gdzie podane jest, jaki wpływ na aplikację ma otrzymany wyrok.
Podanie musi być poparte dwoma listami od osób, które znają nas osobiście (raczej nie na polu zawodowym) przez przynajmniej 3 lata i są Brytyjczykami. Muszą mieć przynajmniej 25 lat i nie być spokrewnione z nami ani z drugą osobą wystawiającą referencje. Nie mogą też być naszymi przedstawicielami ani prawnikami.
Dokumenty, które wysyłamy z aplikacją, muszą wykazywać, co robiliśmy w Wielkiej Brytanii przez ostatnie 5 lat. Powinny potwierdzić nasze zatrudnienie lub prowadzenie własnej działalności gospodarczej, studia lub aktualne poszukiwanie pracy.
Rozpatrzenie naszego podania o obywatelstwo brytyjskie może zająć od dwóch do czterech tygodni. Home Office zastrzega jednak, że w niektórych przypadkach takie sprawy mogą ciągnąć się tak długo, dopóki aplikant nie spełni wszystkich wymagań. W tym czasie możemy być poproszeni o przedstawienie dodatkowych dokumentów lub informacji. Zazwyczaj powinno to nastąpić w ciągu miesiąca od dnia złożenia aplikacji. Może się też zdarzyć, że zostaniemy wezwani na rozmowę.
Ostatnim warunkiem do spełnienia jest odpowiednia znajomość języka angielskiego. Od 28 lipca 2004 należy znać język na poziomie egzaminu ESOL (English for Speakers of Other Languages, Entry 3). Oznacza to, że powinniśmy być w stanie przeprowadzić swobodną konwersację w języku angielskim na wybrany temat. Aby udowodnić znajomość języka na tym poziomie, niekoniecznie musimy mieć zdany ten egzamin. Wymóg ten może zostać zniesiony całkowicie w przypadku osób w wieku powyżej 65 lat, a także osób chorych, które mają utrudniony dostęp do nauki języka lub problemy z mówieniem.
Egzaminu ESOL nie musimy zdawać również w kilku innych przypadkach:
1. Zwolnione są osoby posiadające dyplomy szkół angielskich, w których konieczna była znajomość języka angielskiego w stopniu odpowiadającym poziomowi egzaminu ESOL. Akceptowane są także dyplomy z wyższych uczelni innych państw, gdzie język angielski jest oficjalny w takiej instytucji. Wystarczy wówczas załączyć kopię świadectwa lub dyplomu jako dowód znajomości języka angielskiego
2. Druga grupa dotyczy tzw. native speakers of English, czyli osób mówiących po angielsku od urodzenia. W takim przypadku, aby udowodnić biegłą znajomość języka, należy umówić się na przesłuchanie w jednej z instytucji wskazanych przez rząd, np. u notariusza lub prawnika. Uzyskane tam świadectwo znajomości języka angielskiego dołączamy do naszej aplikacji o obywatelstwo.
3. Trzecia grupa to osoby posiadające świadectwo znajomości języka angielskiego będące odpowiednikiem ESOL Entry 3 lub będące wyżej kwalifikowane. Jak w poprzednich przypadkach kopię takiego świadectwa należy przedstawić z wnioskiem o obywatelstwo.
Jeśli chodzi o osoby uczące się języka angielskiego i znające go w wymaganym stopniu, powinny one podejść do egzaminu zwanego Initial Assesment In ESOL, który może przeprowadzić kwalifikowany nauczyciel. Świadectwo załączamy do podania o obywatelstwo. Natomiast osoby, których umiejętności językowe nie osiągnęły jeszcze standardów ESOL Entry 3, będą musiały podnieść swoje kwalifikacje do wymaganego poziomu. Inaczej ich podanie zostanie odrzucone.
Jeżeli nasz wniosek o obywatelstwo zostanie rozpatrzony pozytywnie, zostaniemy zaproszeni na specjalną uroczystość, w czasie której będziemy musieli złożyć przysięgę na wierność Królowej Anglii i lojalność wobec Wielkiej Brytanii. Po tym otrzymamy świadectwo obywatelstwa brytyjskiego. Będzie to równoznaczne ze staniem się pełnoprawnym obywatelem tego kraju, nie tracąc jednocześnie obywatelstwa polskiego. Świadectwo obywatelstwa brytyjskiego może jednak zostać cofnięte w przypadku wykrycia, że zostało uzyskane na drodze oszustwa lub zatajenia faktów.
W SKROCIE
1. WRS
2. rok pracy
3. rezydent - niebieska ksiazeczka - UK Residence Documentation for a National of an EEA State
4. 3 lata
5. Indefinite Leave to Remain
6. 1 rok
7. Naturalizacja
co jest wymagane do obywatelstwa:
1. Mieć powyżej 18 lat
2. „Sound mind” – być poczytalni
3. Mieć zamiar kontynuacji pobytu w Wielkiej Brytanii po naturalizacji
4. Komunikować się w języku angielskim (walijskim lub szkockim)
5. „Good character” – być nie karanym, nie mieć konfliktów z prawem
6. Mieszkać w Wielkiej Brytanii minimum 5 lat przed aplikacją
Jeśli ubiegamy się o obywatelstwo brytyjskie na podstawie małżeństwa z obywatelem brytyjskim, wymagania są takie same z jedynym wyjątkiem. Wymagany okres pobytu to tylko 3 lata.
i te 5 lat jest mylace, ale to prosta matematyka:
1 + 3 = 4 ; 4 + 1 = 5
wrs --> 1 rok --> rezytent ''czasowy'' --> 3 lata (razem juz 4)
--> rezydent ''staly'' --> 1 rok (razem juz 5) --> naturalizacja
kazdy etap jest KONIECZNY do uzyskania obywatelstwa.
POMOCNE LINKI
http://www.ind.homeoffice.gov.uk - INFO
www.ind.homeoffice.gov.uk/applying/applicationforms/ - FORMULARZE
Proponuje sciagnac aplikacje, wypelnic na probe i potem, jesli pojawia sie jakies watpliwosci, mozemy wspolnie na forum, rozwiazywac problemy.
Pozdrawiam,
Wyobraźnia jest ważniejsza od wiedzy, ponieważ wiedza jest ograniczona - Albert Einstein
Wczytuję dane...