Polacy w UK a brexit

Zmniejszył się napływ nowych imigrantów do Wielkiej Brytanii oraz udział osób deklarujących pozostanie na emigracji na zawsze, podobne tendencje były jednak obserwowane też w innych krajach.

W momencie badania podjętego przez Narodowy Bank Polski nie był jeszcze znany wynik negocjacji umowy UE - Wielka Brytania oraz odrzucenie tej umowy przez brytyjski parlament. Z drugiej strony rząd brytyjski podjął kroki zabezpieczające interesy imigrantów już obecnych w Wielkiej Brytanii (EU  settlement Scheme). W Wielkiej Brytanii będą mogli w dalszym ciągu pracować wszyscy obywatele UE, którzy już tam pracują a także ci, którzy przyjadą tam co najmniej do końca czerwca 2021 roku lub do 31 grudnia 2020 r. jeśli Wielka Brytania opuści Unię bez porozumienia.

5 lat w UK

W planowanym systemie, podobnie jak dotychczas przy ubieganiu się o status rezydenta Wielkiej Brytanii, kluczowe będzie udokumentowanie pięciu lat ciągłego pobytu w tym kraju. Osoby, które będą przebywały w Wielkiej Brytanii przez okres co najmniej 5 lat otrzymają status zbliżony do obecnego statusu rezydenta (settled status), pozostali z krótszym stażem otrzymają status tymczasowy (pre-settled status), który będzie  dawał im prawo dalszego pobytu w Wielkiej Brytanii przez kolejne 5 lat i ubiegania się o zmianę statusu po spełnieniu wymagań dotyczących długości pobytu.

Jedna z różnic między tymi dwoma statusami polegać ma na długości czasu, jaki ich posiadacze mogą spędzić poza Wielką Brytanią. Osoby z przyznanym statusem settled status, będą mogły wyjechać z Wielkiej Brytanii nawet na 5 lat, osoby z przyznanym pre-settled status będą mogły wyjechać maksymalnie na 2 lata. Uprawnienia takie jak: prawo do  pracy, dostęp do opieki zdrowotnej, dostęp do systemu zabezpieczeń społecznych, systemu emerytalnego, systemu edukacji oraz prawa do swobodnego podróżowania, będą jednakowe dla obu grup. Rejestracja w systemie ma być bezpłatna. Podlegać jej mają także imigranci z krajów EU, którzy mają już status rezydenta lub prawo stałego pobytu w Wielkiej Brytanii

W świetle planowanych rozwiązań i uzyskanych wyników badania, 51 proc. polskich emigrantów w Wielkiej Brytanii już w chwili realizacji badania spełniało warunek o  wymaganym 5-letnim okresie pobytu. Kolejne 29,8 proc. osiągnęłoby ten staż do końca 2020 r., czyli do ostatecznego terminu na rejestrację w systemie, jeśli Wielka Brytania wystąpi z Unii Europejskiej bez podpisania umowy regulującej warunki wyjścia. Jeśli taka umowa zostałaby podpisana, przewidywany okres na rejestrację w systemie byłby wydłużony o pół roku. Do tego czasu kolejne 4,3 proc. polskich emigrantów osiągnęłoby 5-letni staż pobytu i mogłoby otrzymać status rezydenta. Odsetek osób, którym po upływie czasu na rejestrację przyznany zostałby status pre-settled wynosi, w zależności od scenariusza, od 14,9 do 19,2 proc. Zgodnie z planowanymi rozwiązaniami, osoby te będą mogły pozostać w Wielkiej Brytanii i aplikować o zmianę statusu, kiedy tylko ich pobyt wyniesie przewidywane 5 lat.