Lekomania po brytyjsku

- Przypuszcza się, że aspiryna przyniesie korzyści tym osobom, które miały zawał serca, udar lub dławicę piersiową - uważa prof. Peter Rothwell, dyrektor Centrum Zapobiegania Udarowi i Demencji na Uniwersytecie Oksfordzkim i dodaje - Istnieją również dowody na to, że aspiryna zmniejsza ryzyko ataków serca, udarów i raka u osób w wieku 50 i 60 lat, które nie przeszły zawału serca lub udaru, ale te korzyści są stosunkowo niewielkie.

Podkreśla, że zgodnie z nowym badaniem, osoby zdrowe po 70-tce, które rozpoczynają zażywanie aspiryny profilaktycznie, nie powinny tego robić. Nie ma również, zdaniem profesora, badań, które potwierdzałyby korzyści zażywania aspiryny jako leku przeciwnowotworowego w przypadku zagrożenia ryzykiem raka jelita grubego. - Jeśli zażywasz aspirynę, nie przestawaj jej przyjmować, ale porozmawiaj o ryzyku z lekarzem pierwszego kontaktu - radzi prof. Peter Rothwell.

STATYNY

To leki obniżające poziom cholesterolu, które obejmują atorwastatynę i symwastatynę. Są obecnie przepisywane co najmniej siedmiu milionom ludzi w Wielkiej Brytanii, aby obniżyć poziom „złego" cholesterolu i zmniejszyć ryzyko zawału serca lub udaru.

W 2014 r. National Institute for Health and Care Excellence (NICE) zalecił, aby każdej osobie z 10 proc. lub większym ryzykiem zawału serca lub udaru w ciągu następnych dziesięciu lat przepisać dawkę 20 mg statyn na dobę, z kolei osoby z rozpoznaną chorobą serca powinny rozpoczynać lecenie od dawki 80 mg na dobę.
Według amerykańskich badań opublikowanych w „Journal of British General Practice" w 2017 roku oznacza to, że prawie wszyscy mężczyźni w wieku powyżej 60 lat i wszystkie kobiety powyżej 75. roku życia kwalifikują się do leczenia statynami, co daje łącznie 11,8 miliona osób. I nie chodzi tu tylko o ludzi starszych. Ponad jedna trzecia osób w wieku od 30 do 84 lat przekroczyła wskazany prób, spośród nich 9,8 miliona było zdrowych i bez historii zawałów serca lub udarów.
Część lekarzy rodzinnych niepokoi się „medykalizowaniem" tak wielu osób, szczególnie gdy niektórzy skarżą się na skutki uboczne statyn, takie jak ból mięśni i „zamglenie psychiczne” (chociaż wielu ekspertów twierdzi, że działania niepożądane występują rzadko).

Naukowcy przeanalizowali 300 badań na temat wpływu statyn, wnioski opublikowali w magazynie "The Lancet" w 2016 roku. Wynika z nich, że przepisywanie statyn osobom, które wcześniej nie miały zawału serca lub udaru mózgu, zapobiegło 80 tys. zawałów serca i udarom rocznie (dotyczy UK) oraz że korzyści przeważają wszelkie szkody wynikające z działań niepożądanych.

Jednak krytycy, tacy jak dr Malcom Kendrick, lekarz rodzinny z Cumbrii i autor książki "A Statin Nation: Damaged Millions In A Brave New Post-Health World", uważa, że w badaniach zawyża się zalety i zaniża efekty uboczne statyn. - Od 2005 r. nikt nie wykonał żadnego badania z udziałem statyn, które byłoby rzetelne (randomizowane, z grupą kontrolną) - mówi i podkreśla, że wszystkie obecne badania bazują na danych z wcześniejszych badań.

Dr Kendrick przyjrzał się przełomowemu badaniu z 2002 roku, które potwierdziło, że przyjmowanie statyn ratuje 50 tys. osób rocznie. Na jego podstawie dowiódł, że „jeśli ktoś przyjmuje statyny przez pięć lat po zawale serca, wydłuży to jego życie o zaledwie 4,2 dna, a jeśli ktoś jest zdrowy i przez pięć lat przyjmuje statyny, będzie żyć o 3,1 dnia dłużej.

- Ludzie, którzy twierdzą, że statyny nie powodują wielu skutków ubocznych, nie są lekarzami. Nie widzą tak jak ja ludzi narzekających na ból mięśni.
Czy warto przyjmować statyny? Dr Kendrick uważa, że nie. - Chyba że jesteś mężczyzną, który miał zawał serca lub udar. Nie ma żadnych udowodnionych korzyści dla kobiet - podkreśla.