Kiedy z dzieckiem do logopedy

Między innymi o tym, z logopedkami, nauczycielkami w polskiej szkole im. Heleny Modrzejewskiej w Londynie: Edytą Kamińską oraz Julią Niemcunowicz, rozmawia Małgorzata Bugaj-Martynowska.

Jaki jest prawidłowy rozwój mowy dziecka?

Edyta Kamińska: W wieku 7 lat dziecko powinno prawidłowo wymawiać wszystkie głoski. Jednak trzeba pamiętać, że każde dziecko rozwija się w innym tempie i niewielkie opóźnienia nie powinny być powodem do niepokoju.

Julia Niemcunowicz: Przyjmuje się, że gdy dziecko osiąga gotowość szkolną, powinno już wymawiać prawidłowo wszystkie głoski. Kryteria prawidłowości rozwoju mowy dziecka są zależne od przedziału wiekowego.

A dziecka dwujęzycznego?

EK: Rozwój mowy u najmłodszych przebiega podobnie u dzieci jedno i dwujęzycznych. Dopiero z wiekiem zaczyna się nieco różnić. Dzieci dwujęzyczne mogą mieszać dwa języki lub jednym językiem posługują się lepiej niż drugim, nie powinno być to powodem do zmartwień.


Logopedki - od lewej: Julia Niemcunowicz i Edyta Kamińska

Kim jest logopeda? Kiedy należy pójść z dzieckiem do logopedy?

EK: Zazwyczaj logopeda kojarzy się z wadami wymowy. I słusznie, ale tak naprawdę zajmuje się znacznie szerszym działem - pracuje z niemowlętami, mającymi problem ze ssaniem czy połykaniem, dorosłymi po urazach neurologicznych. Praca logopedy to profilaktyka, diagnozowanie nieprawidłowości oraz terapia. Logopeda proponuje ćwiczenia usprawniające narządy mowy. Rodzice często rezygnują z wizyty u logopedy, ponieważ ktoś z bliskiego otoczenia sugeruje, że dziecko ma jeszcze czas na opanowanie poprawnej wymowy. Jest to błąd – jeśli podejrzewamy wadę wymowy u dziecka, należy jak najszybciej skonsultować wątpliwości z logopedą.

Nawet jeśli maluch ma kilka miesięcy?

JN: Nie ma granicy wieku, kiedy powinno się udać z dzieckiem do logopedy. Jednak należy to zrobić gdy mamy nawet najmniejsze wątpliwości, czy mowa naszego dziecka rozwija się prawidłowo. Jeżeli podejrzewamy, że nasz maluch słabo słyszy, budowa anatomiczna jego narządów artykulacyjnych nie jest prawidłowa (np. znacznie skrócone wędzidełko podjęzykowe, język wchodzący między zęby i wargi podczas wymowy niektórych głosek, brak pionizacji języka), zauważamy brak głosek, które powinny już się pojawić, zniekształcanie głosek polskiego systemu fonologicznego, zamienianie ich na inne, ubezdźwięcznianie głosek dźwięcznych czy bardzo niewyraźną wymowę, powinniśmy jak najszybciej zgłosić się do logopedy.

A jeżeli przegapimy ten czas, czy może stać się zbyt późno na lekcje z logopedą?

JN: Oczywiście, że nie. Pracę z logopedą można rozpocząć w każdym wieku. Ćwiczenia usprawniające narządy mowy, motorykę małą i dużą, słuchowe oraz językowe to wspaniały sposób na poprawę kondycji artykulatorów i stymulację ośrodków w mózgu odpowiadających za mowę. To również ciekawy sposób na relaks i naukę poprzez zabawę dla osób w każdym wieku. Logopedzi, neurologpedzi oraz inni bardziej specjalizowani terapeuci tego typu pracują często z młodzieżą i dorosłymi z wadami wymowy, będącymi po operacjach krtani, udarach, z różnymi rodzajami afazji (chorobami powstającymi w wyniku uszkodzenia mózgu), osobami niepełnosprawnymi. Pomagają wspierać rekonwalescencję mowy, odzyskać sprawność aparatu artykulacyjnego oraz wiarę w siebie.

Jednak stawia się granicę, kiedy te spotkania przynoszą najlepsze efekty.

EK: Im wcześniej, tym lepiej i lepsze efekty terapii logopedycznej. Najpełniejsze rezultaty uzyskuje się podejmując działania terapeutyczne natychmiast po stwierdzeniu u dziecka, często nawet 3-letniego, wad wymowy. Nierzadko terapię logopedyczną łączy się ze współpracą z innymi specjalistami.

JN: Przyjmuje się, że najpełniejsze efekty terapii logopedycznej uzyskuje się pracując z dzieckiem do 12 roku życia.