Niedziela z kulturą

LONDYN

Georgiana Houghton: Spirit Drawings, wystawa indywidualna w The Courtauld Gallery, Somerset House, trwa do 11 września 2016, £9

Spirytyzm i spirytualizm to ruchy, które narodziły się i rozwijały w XIX wieku. Opierały się one na twierdzeniu, że możliwy jest kontakt z duchami zmarłych. Aby tego dokonać organizowano seanse z udziałem medium. Do najbardziej znanych ówczesnych brytyjskich pośredniczek pomiędzy światem żywych i umarłych należała Georgiana Houghton (1814–1884). Swój niezwykły dar wizyjny miała ona wykorzystywać także do tworzenia sztuki. Jak twierdziła, to duchy zmarłych – członków jej rodziny, znajomych, ale także znakomitych postaci, jak artyści Tycjan i Correggio – kierowały nią w procesie malowania niesamowitych akwarel, których wybór dziś, po niemal stu pięćdziesięciu latach od ich premierowego, wykpionego przez krytykę pokazu, możemy ponownie oglądać w Londynie. Akwarele Houghton, które określała ona jako spirit drawings, są hipnotyzujące jak prace op-artowe, elektryzujące jak każde dzieło sztuki, poprzez które przemawiają silne emocje i intrygujące jak przystało na dobre kompozycje abstrakcyjne. Na odwrocie prac znajdują się szczegółowe opisy dotyczące procesu ich powstawania, świadczące o tym, że skomplikowane, kolorowe przedstawienia pełne ekspresyjnych, kłębiących się linii miały być wiernym odzwierciedleniem rzeczywistości duchowej oraz inspirować i umacniać duchowe życie ich odbiorców. Choć nie zdobyły uznania, gdy artystka zaprezentowała je zdumionej publiczności w 1871 roku, to dziś uznaje się je za prekursorskie i warte szczególnej uwagi.