Renesans Igrzysk Olimpijskich

Początek Nowożytnych Igrzysk Olimpijskich

Na miejsce pierwszych nowożytnych igrzysk olimpijskich wybrano ostatecznie ich kolebkę – Ateny, o co szczególnie zabiegał de Coubertin. Nie było to takie oczywiste, jako że z powodu nieprzychylnej postawy rządu greckiego pierwotnym miejscem igrzysk miał być… Budapeszt, i tylko po upadku rządu dotychczasowego premiera nowe władze poparły ideę olimpijską, która wszakże zrodziła się właśnie tam.

Uroczystego otwarcia pierwszych igrzysk dokonał sam król Jerzy I Grecki. Pierwszym zwycięzcą został triumfator inaugurującej igrzyska konkurencji trójskoku, amerykański lekkoatleta James Connolly. Ogółem w rywalizacji olimpijskiej udział wzięło 14 ekip; w 43 konkurencjach w 9 dyscyplinach występowali wyłącznie mężczyźni – ogółem 245, co przy dzisiejszej ilości sięgającej tysięcy sportowców jest liczbą wręcz znikomą. Ateńskie igrzyska okazały się być sukcesem organizacyjnym, który ma swą kontynuację aż do naszych czasów.

Kolejne igrzyska olimpijskie rozegrano zaś w Paryżu i tam po raz pierwszy wystartowały już kobiety – w golfie i tenisie ziemnym. Ogółem rywalizowano już w 95 konkurencjach w 20 dyscyplinach. Zawody zorganizowane w stolicy Francji nie zostały już organizowane z takim rozmachem i tak dobrze jak w Atenach, co nie zniechęciło jednak międzynarodowego gremium do organizacji kolejnych. Kolejne organizowano już niemal regularnie, z dwoma przerwami – w 1916 roku Igrzyska w Berlinie nie doszły do skutku z powodu wybuchu I wojny światowej, a w latach 1940 (Tokio) i 1944 (Londyn) z powodu II wojny światowej.

Medalowy debiut polskich sportowców

1924 rok był szczególny zarówno dla olimpizmu, jak i Polaków, którzy po raz pierwszy w historii mogli reprezentować swój kraj na igrzyskach olimpijskich. I to zarówno letnich, jak i zimowych, które w tym właśnie roku zorganizowano po raz pierwszy.

Co prawda, już w 1920 roku nasza reprezentacja została zaproszona do udziału w igrzyskach organizowanych w Antwerpii, jednakże ze względu na wojnę z Rosją nasz debiut na olimpiadzie musiał zostać przełożony o cztery lata. Właśnie w 1924 roku letnie igrzyska olimpijskie zawitały ponownie do Paryża. Nasz kraj reprezentowało 75 sportowców – 74 mężczyzn oraz jedna kobieta, florecistka Wanda Dubieńska. Było to możliwe dzięki powszechnej, ogólnonarodowej zbiórce, która pozwoliła pokryć koszty wyjazdu polskich sportowców na olimpiadę. Polacy zdobyli na niej dwa medale, jednak historycy do dziś nie są zgodni co do tego,  który z nich był pierwszy. Przyjmijmy więc, iż pierwszymi polskimi medalistami olimpijskimi byli: zdobywcy srebrnego medalu w kolarskim wyścigu torowym na dystansie 4 km: Józef Lange, Jan Łazarski, Tomasz Stankiewicz i Franciszek Szymczyk oraz zdobywca brązowego medalu w jeździeckim konkursie skoków, Adam Królikiewicz, startujący na koniu Picadorze, który dzięki temu znany jest także z kronik sportowych.

We wspomnianym 1924 roku odbyły się także po raz pierwszy w historii igrzyska zimowe. Zorganizowano je w Chamonix, a oficjalną nazwą imprezy był jeszcze wówczas „Tydzień sportów zimowych”, który już od następnej olimpiady ustąpił miejsca do dziś obowiązującej nazwie. Do udziału w zawodach zgłosiły się reprezentacje 16 państw, w tym czwórka Polaków: panczenista Leon Juncewicz oraz narciarze: Andrzej Krzeptowski, Stefan Witkowski i Franciszek Bujak. Tym samym Polska już na stałe weszła do wielkiej rodziny olimpijskiej.

Pierwsze triumfy

Ranga igrzysk olimpijskich rosła z roku na rok. Rozgrywano coraz więcej dyscyplin, startowało coraz więcej sportowców, a idea szlachetnej rywalizacji docierała do krajów, które coraz liczniej były reprezentowane. Co ciekawe, oprócz rywalizacji sportowej, już od roku 1912 (aż do roku 1948) odbywały się również konkursy literatury i sztuki, które obejmowały takie dziedziny, jak poezja, rzeźba, epika, malarstwo, architektura oraz muzyka. Duży sukces podczas drugich dla Polski igrzysk olimpijskich, jakie w 1928 roku odbyły się w Amsterdamie, odniósł Kazimierz Wierzyński, który otrzymał złoty medal w konkursie literackim za tom poezji „Laur Olimpijski”.

Rywalizacja w tym samym 1928 roku została poszerzona poprzez dopuszczenie do udziału w konkurencjach lekkoatletycznych kobiet. Decyzja ta spotkała się jednak z ostrą krytyką między innymi Watykanu. Jednak dzięki niej właśnie Polska doczekała się pierwszego mistrza, a właściwie mistrzyni olimpijskiej. Halina Konopacka, gdyż to o niej mowa, zdobyła złoty medal w rzucie dyskiem, który okrasiła dodatkowo wspaniałym, jak na owe czasy, rekordem świata 39,62m! Przed drugą wojną światową jeszcze dwoje reprezentantów Polski zdobyło miano mistrza olimpijskiego, a dokonali tego na igrzyskach olimpijskich w Los Angeles w 1932 roku wspaniały lekkoatleta i wielki polski patriota, Janusz Kusociński, który zwyciężył w biegu na 10000 m oraz Stanisława Walasiewicz w biegu na 100 m. Jednak już same sylwetki najpopularniejszych polskich lekkoatletów sprzed wojny zasługują bez wątpienia na odrębny rozdział w historii.

Szlachetna idea olimpizmu coraz częściej była jednak wykorzystywana do celów propagandowych, a radykalnie zachwiana została w 1936 roku, kiedy igrzyska zorganizowały w Berlinie faszystowskie Niemcy. Była to rywalizacja sportowa w cieniu pokazu siły i kultu wodza. Niestety, były to także ostatnie igrzyska przed wybuchem II wojny światowej. Kolejne bowiem, w 1940 roku w Tokio (a wobec wycofania się z organizacji Japończyków planowano też rozegranie ich w Helsinkach), oraz 1944 roku w Londynie z przyczyn oczywistych odbyć się nie mogły.