Ostatni taki prezydent – R. Kaczorowski

Ryszard Kaczorowski ma ogromne znaczenie dla naszego narodu, a jednak jest często pomijany przy okazji obchodów 10. Kwietnia. Chcielibyśmy przypomnieć jego życiorys i dorobek na rzecz Polonii odrzucającej powojenne zwierzchnictwo Związku Radzieckiego nad Polską. Przez cale życie Kaczorowski był przykładnym patriotą i znacząco przyczynił się do budowy tożsamości narodowej wśród młodszych pokoleń poza granicami kraju.
 
Młodość i wojna

Ryszard Kaczorowski pochodził ze szlacheckiej rodziny. Urodził się 26. listopada 1919 roku i był młodszym synem Wacława Kaczorowskiego i Jadwigi z Sawickich. Wychował się w Białymstoku, gdzie ukończył szkołę handlową, a także od najmłodszych lat należał do harcerstwa. Po zajęciu miasta przez Armię Czerwoną tworzył Szare Szeregi, gdzie pełnił funkcję komendanta okręgu białostockiego. Był łącznikiem między Szarymi Szeregami a Komendantem Związku Walki Zbrojnej. Po aresztowaniu w lipcu 1940 przez NKWD, po dwudniowym procesie 1. lutego 1941 został skazany przez Sowietów na karę śmierci, zaś po stu dniach pobytu w celi śmierci, 10. maja sąd ZSRR zamienił wyrok na dziesięć lat łagrów. Wywieziony na Kołymę na Syberii, odzyskał wolność po podpisaniu układu Sikorski-Majski. W marcu 1942 wstąpił do Armii Polskiej w ZSRR, formowanej przez generała Andersa, z którą przeszedł szlak bojowy 2. Korpusu, walcząc m.in. pod Monte Cassino.
Warto wspomnieć, że Polski rząd miał do dyspozycji wyjątkowy mechanizm formowania się i sprawowania władzy poza granicami kraju. Gdy w Rumunii w 1939 roku, istniejący rząd został internowany, pełnoprawnie utworzono rząd zastępczy w Paryżu, który po przeniesieniu się do Londynu z przegranej Francji, działał niekwestionowanie aż do końca wojny. Po tym, jak w 1943 roku Niemcy odkryli ciała tysięcy polskich oficerów zamordowanych w Katyniu, a polski rząd w Londynie poprosił Czerwony Krzyż o dochodzenie w tej sprawie, Stalin zerwał z nim stosunki dyplomatyczne. Dopiero gdy w 1945 Zachód uznał komunistyczny rząd, narzucony Polsce przez Związek Radziecki, wiadomo było, że rząd na uchodźstwie będzie mieć wymiar drugorzędny, by nie rzec symboliczny.
 
Po 1945

Sprzeciw Rządu RP w Londynie wobec radzieckiej dominacji nie był mile widziany w Wielkiej Brytanii, dążącej do kompromisu z Sowietami, jednak o powrocie emigrantów do kraju nie mogło być mowy. I tak po roku 1945 polskie władze na uchodźstwie dbały o interesy rodaków na Wyspach Brytyjskich, jednocześnie wciąż podejmując wysiłki dyplomatyczne dla poparcia postulatów pełnej niezależności i demokracji dla Polski.