Sonda kosmiczna Sputnik 1 była pierwszym obiektem wystrzelonym przez człowieka w kosmos (jeśli nie liczyć np. staroindyjskich opisów orbitalnych miast, czy sumeryjskiego eposu o Gilgameszu). Wymierna przewaga Sputnika nad hinduskimi i sumeryjskimi eposami polega na tym, że jego techniczną replikę możemy spotkać (i usłyszeć charakterystyczny sygnał: beep, beep, beep, beep...) aktualnie w Science Museum w Londynie, na wystawie pt. Cosmonauts: Birth of the Space Age.
Wystawa przedstawia mocno skrócony, ale i tak cenny rozdział kosmonautyki radzieckiej od czasów Konstantego Ciołkowskiego, po lata współczesne i rosyjsko-międzynarodowe misje kosmiczne.
Możemy na niej obejrzeć oryginalne rysunki rosyjskiego fizyka Konstantego Ciołkowskiego (ur. 1857 - zm. 1935), dotyczące wyobrażeń na temat napędów rakietowych czy ciała ludzkiego w stanie nieważkości.
Wystawa poświęca niewiele miejsca sytuacji politycznej i wewnętrznej ZSRR tamtych czasów. Uważny odbiorca dostrzeże jednak więzienną kufajkę i blaszany kubek konstruktora rakiet kosmicznych - Siergieja Korolowa (ur.1907 - zm.1966).
Młode pokolenie, które nie doświadczyło edukacji szkolnej w czasach PRL-u, być może pierwszy raz będzie miało okazję zapoznać się z krótką historią radzieckich psich kosmonautów: Łajki, Biełki i Striełki. A ich rodzice i dziadkowie z pewnością wrócą wspomnieniami do dawnych, szeroko rozpowszechnianych w ówczesnej Polsce doniesień o sukcesach Związku Radzieckiego w kosmosie, gdy na własne oczy zobaczą oryginały lub pomniejszone repliki pierwszych sond księżycowych czy też wenusjańskiego lądownika pokazanego wraz ze spadochronem.
Jeden z oryginalnych rysunków Konstantego Ciołkowskiego

Sputnik 1

Wnętrze Sputnika 1
Największymi atrakcjami ekspozycji są jednak trzy lądowniki - kapsuły załogowe, wykorzystywane przez kosmonautów w wielu lotach kosmicznych i podczas powrotów na Ziemię.
Wostok (po rosyjsku: wschód rozumiany jako strona świata) - to lądownik jednoosobowy (kryptonimami Wostok oznaczano też radzieckie loty kosmiczne). To w takiego typu pojęździe odbył się pierwszy orbitalny lot Jurija Gagarina (1961 rok). Warto przy tym dodać, że Gagarin zszedł z orbity okołoziemskiej i pokonał barierę cieplną w lądowniku, ale w ostatniej fazie katapultował się wraz z fotelem z kapsuły i wylądował osobno ze spadochronem. Taki sposób opuszczenia statku kosmicznego podyktowany był obawą o bezpieczeństwo Gagarina. Istniało ryzyko, że podczas wejścia w atmosferę ziemską spadochron Wostoka może ulec uszkodzeniu i statek rozbije się wraz z załogantem. Pozbawiony Gagarina Wostok wylądował jednakże szczęśliwie, na własnym spadochronie. Prezentowana na wystawie kapsuła to Wostok 6, w którym wystrzelono w przestrzeń kosmiczną pierwsza kobietę - Walentynę Tiereszkową.
Bądź pierwszą osobą, komentującą ten artykuł.