Wiadomości

Tu i Teraz

24/05/2015 19:19:00

ORP Orzeł - poszukiwany

Rusza trzecia ekspedycja poszukiwawcza. Jej celem jest zlokalizowanie wraku okrętu podwodnego ORP Orzeł na Morzu Północnym. W tym roku mija 75. lat od zagnięcia jednostki.

ORP Orzeł zaginał w maju 1940 roku. W ostatni patrol wojenny wypłynął ze szkockiego portu Rosyth 23 maja około północy, kierując się do środkowej cześci Morza Północnego. Na pokładzie było 63 marynarzy. W następnych dniach okręt nie potwierdził odbioru nadawanych do niego wiadomości. Brytyjskie stacje nasłuchowe zarejestrowały 25 maja eksplozję na morzu, w rejonie przypuszczalnego pobytu Orła.

ORP Orzeł został zbudowany w holenderskiej stoczni i służbę w polskiej Marynarce Wojennej pełnił od lutego 1939 roku. Miał 84 metry długości i prawie 7 metrów szerokości. Posiadał 12 wyrzutni torpedowych. Był nowoczesnym na owe czasy okrętem, o zasięgu do 7 tys. km, mogacym przebywać na morzu trzy miesiące bez zawijania do portu. Osiągał zanurzenie do stu metrów.

Po ataku Niemiec na Polskę otrzymał m.in. rozkaz zatopienia pancernika Schlezwig-Holstein operującego w rejonie Gdańska. Ostatecznie do tego nie doszło i okręt został wycofany na północ Bałtyku, a następnie internowany w Estonii. Dzieki dowódcy okrętu, kpt. Janowi Grudzińskiemu, ORP Orzeł wymknął się z portu w Tallinie i mimo braku map morskich przedarł się przez cieśniny duńskie na Morze Północne, by po 44 dniach rejsu dotrzeć do wybrzeży Wielkiej Brytanii.

W roku 1940 okręt pełnił służbę na Morzu Połnocnym zatapiając m.in. u brzegów Norwegii niemiecki statek "Rio de Janeiro" przewożący żołnierzy i broń.
Na okręt podwodny na morzu czekało szereg niebezpieczeństw. Od pól minowych, poprzez samoloty bombowe i torpedowe, niszczyciele wroga, aż do nierzadko i pomyłkowych ostrzałów z sojuszniczych jednostek.

W poszukiwaniu Orła

W przeszłości prowadzono dwie wyprawy badawcze na Morzu Północnym, mające na celu zlokalizowanie wraku. Przedsięwzięcia z lat 2008 i 2013 zakończyły się jednak niepowodzeniem. W pierwszym przypadku bezowocne poszukiwania prowadzono w rejonie cieśniny Skagerrak, a w drugim - u wybrzeży Wielkiej Brytanii. Odkryto nawet wówczas obiekt na dnie morza, ale uczestniczący w ekspedycji specjaliści Marynarki Wojennej wykluczyli, by był to wrak Orła.

Tegoroczna ekspedycja nosi nazwę "SANTI - odnaleźć Orła". Weźmie w niej udział kilkunastu specjalistów pod kierownictwem Tomasza Stachury. Są to historycy morscy, nurkowie i hydrografowie. Do poszukiwań będą używali sondy wielowiązkowej. Umożliwi ona z powierzchni morza lokalizowanie wraków na dnie, z określeniem ich rozmiarów i kształtów. Na wyposażeniu wyprawy znajdą się także czułe sonary.

Eksperci przeszukają obszar około stu kilometrów kwadratowych morza. Plan zakłada, by w pierszym etapie określić położenie obiektu przypominającego Orła pod wodą i oznaczyć pozycję. Ewentualne zejścia nurków na dno w celu wzrokowej identyfikacji jednostki odbędą się podczas kolejnego rejsu, zaplanowanego na czerwiec tego roku.

O ustaleniach wyprawy poinformujemy na naszym portalu.

(poniżej zdjęcia wnętrza przykladowego okrętu podwodnego, fot. MojaWyspa)

Przedział torpedowy