Czasami pobyt na emigracji boli, ale ludzie mimo to nie decydują się na powrót…
Innym powodem takiego tkwienia w nie zawsze w komfortowej dla nas sytuacji może być świadomość nieodwracalności naszych decyzji i co za tym idzie często spotykana trudność do przyznania się, iż popełniliśmy błąd. Mimo, że nie jesteśmy szczęśliwi żyjąc poza krajem, nie chcemy przyznać przed sobą, a tym bardziej innymi, że decyzja o wyjeździe była błędna. Po dokonaniu wyboru, zwłaszcza gdy jest on nieodwracalny, zanika skłonność do realistycznego oceniania alternatywy, przed którą staliśmy. Człowiek zaczyna podkreślać zalety dokonanego wyboru i wady odrzuconej opcji. Tu idealnie pasuje bajka o lisie i winogronach. Głodny lis podczas przechadzki zobaczył winogrona, podskoczył raz, drugi, trzeci chcąc je dosięgnąć. Gdy znowu mu się nie udało, powiedział do siebie „No tak, tak jak myślałem… są kwaśne, nie nadają się do jedzenia”. I potwornie głodny odszedł dalej. Wytłumaczył sobie jednak, że nie ma czego żałować, że nie zdobył owocu, gdyż z całą pewnością jest kwaśny.
Tak zwany: dysonans poznawczy.
Dokładnie. Dodatkowo napięcie dysonansowe ogranicza racjonalne myślenie i prowadzi do unikania rozważań o pewnych kwestiach, bowiem mogłyby to doprowadzić do pojawienia się nieprzyjemnych wniosków. Na przykład palacze zwykle są przekonani, że palą mniej niż rzeczywiście palą, a nieleczący się alkoholicy uważają, że nie mają rzeczywistego problemu z piciem. Z tym samym mechanizmem spotykają się ludzie na emigracji, którzy mając świadomość tego, że jeśli w określonym czasie nie wrócą do kraju i tam nie zaczną aktywnie funkcjonować zawodowo, później będą mieli znacznie większe problem z radzeniem sobie na rynku pracy.
Kolejne zjawisko, które może wiązać się z trudnością podjęcia decyzji o powrocie to kwestia zaangażowania. Jeśli działanie, w które zaangażowaliśmy się dobrowolnie kosztuje nas wiele wysiłku, poświęceń i gdy musieliśmy pokonywać spore przeszkody, aby je kontynuować, to takie działanie cenimy wyżej i o wiele trudniej później zrezygnować z niego. Każdy wyjazd do innego miejsca na dłużej, tym bardziej do innego kraju, akulturacja, itd. wiąże się z na prawdę sporym wysiłkiem i ogromnym zaangażowaniem, zatem ciężko jest po prostu rezygnować z tego wszystkiego.
A czasem boimy się, ze w nowej sytuacji się po prostu nie odnajdziemy lub że inni będą nas postrzegać jako nieudacznika, skoro nie udało nam się na emigracji i wróciliśmy, bynajmniej bez przysłowiowego „worka pieniędzy”…
Niesamowicie istotna jest tutaj kwestia samooceny i obawy przed krytyką ze strony innych. Często boimy się wracać z tego powodu do kraju, nie chcemy słuchać złośliwych uwag strony otoczenia, ani też tłumaczyć się dlaczego podjęliśmy decyzję o powrocie.
Czy są w Polsce instytucje, które pomagają w takich przypadkach?
Są organizacje, które zajmują się pomaganiem ludziom, którzy wracają z emigracji w odnalezieniu się w polskiej rzeczywistości i rodzimym rynku pracy czy edukacji, m.in. Centrum Analiz Migracji Powrotnych, pilotażowy program wsparcia migracji powrotnych Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” czy Centrum Informacyjno-Konsultacyjne Służb Zatrudnienia.
Rozmawiała Magdalena Grzymkowska, Dziennik Polski
