Pierwszą rośliną zmodyfikowaną genetycznie, której zasiew zapowiedzieli naukowcy z instytutu badań rolnictwa Rothamsted Research z Harpenden, jest lnicznik siewny (Camelina sativa), należący do rodziny kapustowatych. Zawiera duże ilości kwasów tłuszczowych, przede wszystkim alfa-linolenowego i linolowego. Naukowcy postanowili tak zmodyfikować roślinę, aby sama produkowała najważniejsze kwasy, które znajdują się w tłustych rybach - eikozapentaenowy (EPA) i dokozaheksaenowy (DHA). Aby ryby wytworzyły wymienione kwasy, muszą zjeść odpowiednie glony.
Po glony sięgnęli też naukowcy – wprowadzili siedem genów będących odwzorowaniem genów, które u glonów są odpowiedzialne za produkcję EPA i DHA do materiału genetycznego lnicznika. Na razie licznik rośnie w szklarniach, eksperci mają nadzieję, że równie dobrze przyjmie się na polu pod gołym niebem.
W imię ochrony środowiska
Głównym celem, dla którego naukowcy postanowili wygenerować rośliny zawierające olej rybny, jest opracowanie takich upraw GMO, które mogą być wprowadzone do pokarmu dla ryb hodowlanych. Okazuje się bowiem, że coraz więcej ryb na naszych stołach pochodzi ze specjalnych hodowli, nie są one jednak w stanie absorbować z pożywienia odpowiedniej ilości kwasów tłuszczowych. Aby rybie mięso zawierało tak ważne dla konsumentów kwasy EPA i DHA, właściciele farm dodają do pożywienia oleje rybne pozyskiwane bezpośrednio z ryb morskich. W efekcie aż 80 proc. wszystkich olejów rybnych produkowanych przez człowieka jest zjadane przez ryby hodowlane. Wpływa to też negatywnie na ilość ryb w morzach. Dlatego naukowcy z Rothamsted uważają, że dzięki ich „produktowi” zmniejszy się ilość odławianych ryb, a przemysł rybny stanie się bardziej przyjazny dla środowiska.
Pilnie strzeżone
Wszystkie formalności związane z projektem już są załatwione, naukowcy czekają tylko na akceptację wniosku, który złożyli do ministerstwa środowiska, żywności i rolnictwa. Nie spodziewają się odmowy, ponieważ ten projekt od początku miał poparcie brytyjskich władz i był przez nie finansowany. Największym zagrożeniem dla tych eksperymentów są ludzie, a konkretnie przeciwnicy GMO. W zeszłym roku zniszczyli oni m.in. ogromne uprawy „złotego” ryżu na Filipinach. Dlatego uprawy GMO w Hertfordshire będą monitorowane 24 godziny na dobę, a pole będzie ogrodzone wysoką siatką.
Wątpliwości na temat zdrowia
Niepewnie na temat sztucznie pozyskiwanego kwasu EPA i DHA wypowiadają się eksperci ds zdrowia. Zdaniem Helen Wallace, dyrektor GeneWatch UK, uprawy takich roślin podnoszą nowe kwestie bezpieczeństwa dla konsumentów – Trudno przewidzieć, jaki wpływ na zdrowie będzie miał taki produkt. Wiele składników odżywczych zostało zmienionych, niektóre mogą być szkodliwe – mówi – Ryby karmione paszą zmodyfikowaną genetycznie będą musiały przejść szereg badań. Inna sprawa dotyczy świadomego wyboru konsumentów – nie każdy będzie chciał kupować ryby karmione roślinami GMO – podkreśla.
kk, MojaWyspa.co.uk
Wiosną na polach hrabstwa Hertfordshire zasiane zostaną pierwsze ziarna zmodyfikowanej rośliny, która będzie produkować nienasycone kwasy omega-3, zwykle znajdujące się w tłuszczu i mięsie ryb morskich.
