Rodzice na Wyspach czytają dzieciom

Lansujecie modę na wspólne i głośne czytanie. Czy to oznacza, że sytuacja czytelnictwa w rodzimym języku wśród Polaków mieszkających w UK jest na niezadowalającym poziomie?

Marta Dąbrowska*: - Polacy w ogóle czytają zbyt mało. Wskazują na to badania czytelnictwa. Osobiście od samego początku byłam zwolenniczką działań prowadzonych przez Fundację „ABCXXI – Cała Polska Czyta Dzieciom” dlatego z przyjemnością zaproponowałam wprowadzenie tego rozwiazania szkołom polonijnym na Wyspach.

Czytanie to jedno, kontakt z językiem ojczystym i podtrzymywanie kultury to drugie. Te dwie rzeczy są niezwykle ważne dla pokolenia emigrantów i bardzo dobrze się w tym przypadku uzupełniają dlatego uważam, że warto w nie inwestować.

Od kiedy warto zaszczepiać czytanie dziecku potrzebę czytania?

– Dzieciom można już czytać w okresie prenatalnym. Warto to robić od momentu, gdy zaczynają słyszeć tj. ok. 20 tygodnia życia płodowego. Badania pokazują, że po urodzeniu dzieci pozytywnie reagują na słowa wiersza czy rymowanki słyszanej jeszcze w życiu płodowym i się uspokajają, gdy słyszą znaną melodię.

Dla dzieci bardzo ważny jest stały rytm dnia określony rytuałami takimi choćby jak codzienne czytanie. Myślę, że czytanie dziecku w każdym wieku, każdego dnia ma pozytywny wpływ na rozwój jego mózgu i mowy. Teksty dla najmłodszych powinny być krótkie i charakteryzować się prostotą. Równocześnie warto zadbać o jak najlepszy kontakt z kilkudniowym czy kilkutygodniowym dzieckiem. Czytając mu warto trzymać dziecko w ramionach lub być z nim w kontakcie fizycznym, patrząc na nie z miłością i tak używać głosu, by wzbudzać jego zainteresowanie.

A kiedy dziecko jest już starsze, jak zachęcić je do słuchania i potem samodzielnego czytania…?

– Jeśli rodzic lub nauczyciel traktuje dziecko przyjaźnie i okazuje, że wspólne czytanie to dla niego radość, przygoda i zabawa, dziecko też będzie je lubić. Należy wybierać dobre, ciekawe i mądre książki, bo nudne i przestarzałe lektury to sprawdzony sposób, by zniechęcić na zawsze do czytania. Dla każdego dziecka ważna jest bliskość rodzica, zarówno fizyczna, jak i psychiczna. Ta potrzeba może być zaspokajana podczas czytania bajek, gdyż wymaga ono aktywności rodzica. Lektura to również dobry sposób na spędzanie czasu we dwoje. Bajki są też częścią kultury i tradycji, a więc czytając je dzieciom, uczymy je od najmłodszych lat, w sposób dla nich bezpieczny i odpowiedni, pewnych ideałów i norm obowiązujących w danych kręgach kulturowych. Dzięki bajkom w prosty i przystępny sposób dziecko poznaje otaczający je świat.

Rodzinne wycieczki do bibliotek i księgarni wydają się być pomocne…

– Warto zachęcać wszystkich do korzystania z bibliotek (tych z polskimi tytułami jest w Wielkiej Brytanii coraz więcej przy polskich szkołach i polskich ośrodkach. Istnieje również szereg księgarnii internetowych w których można zamówić wiele ciekawych pozycji), a przy wyborze książek pomocna może być np. Złota Lista książek polecanych przez Fundację „ABCXXI – Cała Polska czyta dzieciom”, którą można znaleźć na stronie internetowej www.calapolskaczytadzieciom.pl

Czytanie to pierwszy krok na drodze edukacji…

–  Odpowiadając na to pytanie posłużę się cytatami zaczerpniętymi z książki Ireny Koźmińskiej i Elżbiety Olszewskiej „Wychowanie przez czytanie” wydanej przez Świat Książki. Otóż codzienne czytanie dziecku dla przyjemności jest czynnością prawdziwie magiczną, zaspokaja bowiem wszystkie potrzeby emocjonalne dziecka, znakomicie wspiera jego rozwój psychiczny, intelektualny i społeczny, jest jedną z najskuteczniejszych strategii wychowawczych, a przy tym przynosi dziecku ogromną radość i pozostawia cudowne wspomnienia. Czynność ta jest łatwa, nie wymaga od nas, dorosłych, szczególnego przygotowania, jest przyjemna i inspirująca także dla czytającego, nic nie kosztuje, gdy korzystamy z biblioteki czy wymieniamy książki z innymi rodzicami, lub jest niedroga, gdy zaopatrujemy się w tanich księgarniach albo na wyprzedażach.

Głośnie czytanie przynosi korzyści dla zdrowia emocjonalnego dziecka. Dziecko, któremu codziennie czytamy, czuje się ważne i kochane. Buduje to jego mocne poczucie własnej wartości – wewnętrzną siłę  i wiarę w siebie, które wpłyną na jakość jego życia co najmniej tak znacząco jak zdrowy kręgosłup czy zdrowe oczy. Codzienne głośne czytanie buduje mocną więź między rodzicem i dzieckiem. Więź z najbliższą osobą jest jedną z najważniejszych potrzeb rozwojowych dziecka, warunkiem, by mogło wyrosnąć na zdrowego emocjonalnie i dojrzałego człowieka. Jeżeli rodzice nie znajdują czasu dla dziecka, przedkładając nad jego potrzeby swą karierę, zarobkowanie lub własne przyjemności, nieświadomie narażają całą jego przyszłość. Brak więzi z rodzicami w dzieciństwie jest niemal gwarancją ogromnych życiowych problemów, natomiast mocna i zdrowa więź z nimi daje na całe życie silny fundament oraz osłonę przed złymi wpływami, na które dziecko będzie odporniejsze, mając pewność rodzicielskiej miłości i czerpiąc z bogatych zasobów własnego intelektu i wiedzy, zdobytych dzięki czytaniu. Kolejną grupę dobrodziejstw płynących z głośnego czytania dziecku stanowią korzyści językowe i umysłowe, które zresztą ściśle się łączą.

Najlepszą wizytówką każdego człowieka jest jego język. Używanie bogatego i pięknego języka, umiejętność prowadzenia ciekawej konwersacji, łatwość publicznego wypowiadania się w sposób jasny, logiczny i obrazowy to atuty w życiu społecznym nie do przecenienia.

Jednym słowem czytać warto i trzeba, bo jest to rzecz nieodzowna w wychowaniu i kształtowaniu przyszłej jednostki.

- Książki pomagają kształtować charakter dziecka, pomagają nabyć sprawność wysławiania się, która ułatwi dziecku wyrobienie sobie własnego zdania i pomoże bronić swojego poglądu. Czytanie pobudza wyobraźnię dziecka, nie zabija zdolności dziecka do marzeń i widzenia świata oczami wyobraźni tak, jak dzieje się to w przypadku obcowania jedynie z filmami i grami komputerowymi.