Zmagania ligowe w ojczyźnie futbolu przyciągają uwagę kibiców na wszystkich kontynentach. Można wręcz zaryzykować stwierdzenie, iż jest to produkt będący jedną z najbardziej wyrazistych wizytówek pod szyldem „Made in England”!
Zarówno dzieci, jak i dorośli w zdecydowanej większości krajów na wszystkich kontynentach mogą nie wiedzieć, kto jest obecnym premierem brytyjskim ani kto piastuje urząd królowej brytyjskiej. Jednak kim jest Wayne Rooney, Sergio Aguero, Steven Gerrard czy Fernando Torres, wiedzą niemal wszyscy. Łączy ich to, że są piłkarzami, występują w lidze angielskiej oraz wszyscy są sławni. I bogaci. I to jest między innymi urok i magia futbolu. A także potęga rozgrywek uznanych za najważniejsze regularne rozgrywki futbolowe na naszym globie – Premier League.
Narodziny futbolu
Wedle zapewnień brytyjskich historyków już 24 lata przed odkryciem przez Krzysztofa Kolumba Ameryki, w 1468 r., po raz pierwszy wypowiedziane zostało słowo „football”. Padło ono oczywiście z ust Anglika, będącego świadkiem zmagań pomiędzy rywalizującymi ze sobą wsiami. Brak jednak jakichkolwiek wzmianek co do rodzaju i sposobu ówczesnej rywalizacji.
Jednakże współczesna historia tego sportu swoje początki ma w wieku XIX. W 1825 r. powstała pierwsza piłkarska szkółka – Aldenham School. Ci, którzy się w niej kształcili, uczyli się według zasad zgoła innych od dziś funkcjonujących. Przepisy były nieprecyzyjne, co pozwalało na grę dosłownie wszystkimi częściami ciała, także rękoma.
Oficjalnie za początek piłki nożnej uznaje się rok 1855, kiedy to w górniczym miasteczku Scheffield powstał pierwszy na świecie klub piłkarski – FC Scheffield. Dwa lata później to właśnie jego włodarze ustalili zasady gry w piłkę nożną, zakazując m.in. gry rękami. Był to milowy krok w rozwoju tej dyscypliny.
26 października 1863 powstał z kolei w Londynie pierwszy formalny związek piłki nożnej – The Football Association, założony przez dwunastu przedstawicieli klubów mieszczących się w brytyjskiej stolicy. Za najważniejszy cel członkowie założyciele uznali wprowadzenie w życie zasad gry w piłkę. Nastąpiło to niebawem, przyczyniając się do szybkiego rozwoju tej dyscypliny na Wyspach Brytyjskich, które od tego czasu są już nazywane mianem „ojczyzny futbolu”.
Najstarsze rozgrywki
Dzisiejsza Premier League, zwana obecnie Barclays Premier League – od nazwy sponsora, to rozgrywki ligowe zapoczątkowane w 1992 r. Jednak o mistrzostwo Anglii gra się już od roku 1887. Pierwszy, historyczny tytuł mistrzowski zdobyli w sezonie 1887/88 zawodnicy Preston North End, wyprzedzając w tabeli Aston Villę.
Co ciekawe, nie są to jednak pierwsze regularne, narodowe rozgrywki na świecie. Powyższe także powstały w Anglii, a był to rozgrywany do dziś Puchar Anglii, popularnie zwany F.A. Cup. Jego organizatorem od samego początku jest Angielska Federacja Piłkarska, czyli wspomniany The Football Association. Biorą w nich udział wszystkie angielskie kluby zrzeszone w związku.
Ekonomia przede wszystkim
Premier League to także, a może nawet przede wszystkim, pieniądze. Jednym z najważniejszych jest sponsor tytularny, którego liga posiada od 1993 r. W latach 1993-2001 był to Carling (FA Carling Premiership), w trzech kolejnych sezonach Barclaycard (Barclaycard Premiership), w latach 2004-2007 Barclays (Barclays Premiership), a od 2007 jest to Barclays Premier League. Ten ostatni (brytyjski holding Barclays PLC) nie tak dawno podpisał przedłużenie kontraktu na kolejne trzy lata (począwszy od sezonu 2013-14), na kwotę – bagatela – 120 mln funtów. To tendencja zdecydowanie wzrostowa, jako że poprzedni, także trzyletni kontrkat, opiewał na kwotę 82,25 mln funtów, co z kolei jest kwotą o 17 mln funtów większą niż wcześniej.
Generalnie w Premier League wszystkie bez mała drużyny zarabiają potężne pieniądze, głównie z praw do transmisji. Większość tych sum jest przeznaczona na… płace piłkarzy.
Tylko w sezonie 2011-12 przeznaczono na nie w sumie 2,4 mld funtów. To 67 proc. obrotów klubów. W ciągu ostatnich trzech lat w Premier League na same płace wydano łącznie aż 4,5 mld funtów!
Kto płaci najwięcej? Oczywiście szejkowie w Manchesterze City (202 mln funtów przez cały sezon) i Roman Abramowicz w Chelsea (173 mln). Trzeba też zaznaczyć, iż zwiększenie wydatków na płace jest spowodowane przede wszystkim podpisaniem lukratywnych kontraktów telewizyjnych. Ostatni, podpisany na lata 2013-16, gwarantuje (uwaga!) aż 4,5 mld funtów do podziału!
Jeśli chodzi o inne źródła dochodu – co świadczy o jakości marki Premier League – warto odnotować, iż według rankingu firmy konsultingowej Sport+Markt miejsce reklamowe na koszulkach piłkarzy występujących w najwyższej angielskiej lidze przynosi najwięcej zysków, więcej niż w jakiejkolwiek innej lidze.
Tu warto podać przykład Manchesteru United. Klub ten podpisał kontrakt sponsorski o wartości 559 (sic!) mln dolarów z amerykańskim koncernem motoryzacyjnym General Motors. Logo firmy będzie jedynym znakiem na koszulkach piłkarzy przez siedem lat, począwszy od sezonu 2014/15. ManU otrzyma w pierwszym sezonie obowiązywania kontraktu 70 mln dolarów, a potem kwota ta będzie sukcesywnie rosnąć o 2,1 proc. każdego roku. Ponadto GM ma płacić klubowi po 18,6 mln dolarów w trakcie sezonów 2012/13 i 2013/14. Łącznie do końca sezonu 2020/21 klub uzyska około 559 mln dolarów.
Bądź pierwszą osobą, komentującą ten artykuł.
Bieżący rok jest szczególny dla najpopularniejszej dyscypliny sportu na świecie – futbolu. 150-lecie obchodzą najbardziej znane – oczywiście obok elitarnej Ligi Mistrzów – rozgrywki na świecie. Jednocześnie dla wielu najlepsze, najciekawsze, a przy tym najbogatsze i najbardziej atrakcyjne. Panie i panowie – witajcie w krainie Premier League.
