Polski film szturmuje brytyjskie kina

Akcja filmu rozpoczyna się trzy lata po upadku PRL. Zyga (Gierszał) ma serdecznie dość oglądania kolorowego świata tylko w młodzieżowych pismach. Z pomocą kumpli, a także obrotnej ciotki (Katarzyna Figura), zostaje królem „jumy” – drobnych kradzieży tuż za Odrą. Proceder szybko się rozpowszechnia, miejscowość Zygi dokonuje prawdziwego skoku cywilizacyjnego, a lokalny król jumaczy zyskuje powszechny szacunek i powodzenie u płci pięknej (o jego serce wojują w filmie Karolina Chapko i Helena Sujecka). Wkrótce jednak młodym i gniewnym wspólnikom Zygi (Krzysztof Skonieczny i Jakub Kamieński) przestaną wystarczać markowe ubrania i elektronika. Gdy wejdą w drogę rosyjskim gangsterom pod wodzą nieobliczalnego Opata (najbardziej demoniczna rola w karierze Tomasza Kota), a regularnie okradani Niemcy wprowadzą szczelniejszą ochronę przed rabusiami, zabawa w policjantów i złodziei zmieni się w niebezpieczną rozgrywkę.

Wzlot i upadek królów „jumy”

Akcja filmu rozgrywa się w Brzegach, przygranicznym nadodrzańskim miasteczku, gdzie we wczesnych latach 90. ubiegłego wieku kwitnie „juma” – kradzieże w sklepach po „lepszej”, a w każdym razie bogatszej, stronie granicy. Juma to zjawisko do dziś uznawane za temat tabu rodzącego się polskiego kapitalizmu. – Historia „Yumy” zainspirowana jest autentycznymi wydarzeniami, a opowiedziana językiem nawiązującym do klasyki kina sensacyjnego, który daje klucz do zrozumienia świata pogranicza niemieckiego lat 90. w Polsce – tłumaczył reżyser Piotr Mularuk. Główny bohater, Zyga, chłopak z głową pełną niegdyś romantycznych fantazji, rzuca się więc w dziejowy wir, który jednak porwie go niekoniecznie we właściwym kierunku... Mularuk pragnął przybliżyć dzisiejszej publiczności ów fenomen społecznie akceptowanego złodziejstwa, poprzez swych bohaterów, ich pragnienia i rozterki. Chciał jednak uniknąć łatwego moralizowania, tak charakterystycznego dla wielu polskich filmów opowiadających o gwałtownych przemianach społecznych. Jego ambicją było opowiedzieć jak najlepiej niezwykłą historię, a ocenę postępowania ukazanych postaci pozostawić inteligencji i wrażliwości widzów.



Magnetyczny  Gierszał

Reżyser był zdania, że jednym z najważniejszych kluczy do sukcesu filmu jest obsada. Bardzo istotne było znalezienie pełnego charyzmy wykonawcy roli Zygi. Powierzono ją Jakubowi Gierszałowi, znanemu z filmu „Wszystko, co kocham” (polski kandydat do Oscara 2011), gdzie zwrócił na siebie uwagę doskonałą rolą Kazika. Wielkim sukcesem aktora (i reżysera) stała się „Sala samobójców” Jana Komasy, także z Gierszałem w roli głównej. Film doceniła większość krytyki, ale co może ważniejsze – również publiczność. Wybijający się aktor stworzył tam postać buntownika z dobrego domu, prowokatora i nadwrażliwca, który zamyka się – z tragicznymi skutkami – w wirtualnym świecie. Tym występem przekonał do siebie wielu młodych. W jego postaci odnaleźli własne niepokoje i sprzeczne, skrajne emocje.

Tutaj znajdziesz listę kin, w których wyświetlany będzie film Yuma

Natomiast Zyga to chłopak z innej epoki i o innym społecznym pochodzeniu. Jego środowisko to ponure blokowisko w Brzegach, nadodrzańskiej miejscowości, z której jest tylko rzut beretem do innego, piękniejszego świata, jakim jawi się bogaty niemiecki Frankfurt. Zyga nie jest po prostu chciwy i zły – przeciwnie, fascynuje go postać niezłomnie szlachetnego farmera Dana Evansa z klasycznego westernu Delmera Davesa „15.10 do Yumy” (1957). Odwołania do tego filmu stanowią istotny element filmu. Mimo to wkrótce młodego bohatera pochłonie „jumanie” – kradzieże w sklepach po drugiej stronie granicy. Dzięki zdobywanym tam fantom nie tylko wyrwie się z biedy i beznadziei, ale zyska szacunek całego miasteczka. Jednak droga na skróty okaże się pełna pułapek... – Zyga ma naturę buntownika – tłumaczył reżyser. – Do tej roli szukaliśmy aktora w typie Jamesa Deana, wrażliwego outsidera, który wywiera jednak przemożny wpływ na całe swoje otoczenie. Kuba Gierszał idealnie pasuje do tego opisu, jest pozornie wycofany, wyciszony, ale ma magnetyczną osobowość.

OBSADA:

ZYGA – JAKUB GIERSZAŁ
KULA – KRZYSZTOF SKONIECZNY
MŁOT – JAKUB KAMIEŃSKI
OPAT – TOMASZ KOT
HALINKA – KATARZYNA FIGURA
BAJADERA - HELENA SUJECKA
MAJKA - KAROLINA CHAPKO
ERNEST - TOMASZ SCHUCHARDT
RYSIO - KAZIMIERZ MAZUR
BURMISTRZ - PRZEMYSŁAW BLUSZCZ
OJCIEC ZYGI - JERZY SCHEJBAL
MATKA ZYGI - ALDONA STRUZIK

TWÓRCY FILMU:

REŻYSERIA – PIOTR MULARUK
SCENARIUSZ – PIOTR MULARUK, WOJCIECH GAJEWICZ
ZDJĘCIA –  TOMASZ DOBROWOLSKI P.S.C.
MONTAŻ – AGNIESZKA GLIŃSKA P.S.M.
MUZYKA – JAN P. MUCHOW
SCENOGRAFIA – BARBARA KOMOSIŃSKA
KOSTIUMY – MAGDALENA J. RUTKIEWICZ-LUTEREK
DŹWIĘK – IGOR POKORNÝ
PRODUCENCI – PIOTR MULARUK, MAGDALENA NAPIERACZ, PAVEL BERČÍK

Źródło: mat. prom.

Więcej w tym temacie (pełna lista artykułów)

• XVIII edycja festiwalu Kinoteka
• Aktorka o scenach erotycznych w filmach
• 17. edycja Kinoteka Polish Film Festival
• UK: Weekend ze sztuką
• Polskie start-upy w Londynie