- To wielki dzień dla naszej kampanii! Decyzja prezydenta Obamy podkreśla wartości, które symbolizuje Karski: solidarność i miłość bliźniego oraz obowiązek przeciwstawienia się złu bez względu na konsekwencje - powiedziała dyrektor kampanii stulecia urodzin Jana Karskiego w Stanach Zjednoczonych Wanda Urbańska. Kampania powołana została do życia w kwietniu 2011 r. z inicjatywy Muzeum Historii Polski w Warszawie, jako część programu „Jan Karski. Niedokończona misja” przy wsparciu małej grupy złożonej z filantropów, szefów organizacji polonijnych i żydowskich oraz byłych studentów Karskiego z Uniwersytetu Georgetown, a także przy wydatnej współpracy Konsulatu RP w Nowym Jorku.
Z Polaków do tej pory medal otrzymali Jan Paweł II, Zbigniew Brzeziński, Jan Nowak-Jeziorański, Artur Rubinstein, Anna Walentynowicz i Lech Wałęsa.
Pamięć o Karskim
Celem kampanii jest zwrócenie uwagi ludzi, szczególnie młodzieży, na historię Jana Karskiego. Znajomość tej historii uzupełnia luki w wiedzy o okupowanej przez hitlerowców Polsce w okresie II wojny na świecie, przeciwdziała antypolskim stereotypom, a jej przesłanie posiada potencjał inspirowania młodych ludzi. Jak napisał Karski, który spędził swoje powojenne lata jako emigrant i profesor nauk politycznych i często w swoich wypowiedziach szukał odpowiedzi na pytanie, dlaczego wolny świat dopuścił do wymordowania przez hitlerowców Żydów polskich – „narody i państwa nie mają sumienia, sumienie mają ludzie”.
Karski do końca życia żył w przekonaniu, że jego misja powstrzymania Zagłady, kiedy było to można zrobić, zakończyła się porażką (historycy dziś podważają tę tezę) i pomniejszał znaczenie swoich czynów. Od kiedy jednak został „wywołany” przez Claude’a Lanzmanna jako jeden z czołowych świadków Holocaustu, który przekazał wiadomość o systematycznej eksterminacji całego narodu przywódcom wolnego świata, czuł obowiązek opowiadania swojej historii. Yad Vashem odznaczyła Jana Karskiego medalem Sprawiedliwego w 1982 r., a w 1995 prezydent Lech Wałęsa uhonorował go najwyższym odznaczeniem polskim Orderem Orła Białego.
Program „Jan Karski. Niedokończona misja” ma na celu promować postać i dziedzictwo Jana Karskiego w Polsce i na świecie. Zabiega m.in. o właściwą obecność historii Jana Karskiego i Polskiego Państwa Podziemnego w muzeach, instytucjach zajmujących się historią drugiej wojny, podręcznikach i programach publicznych. Program o Karskim realizowany przez Muzeum Historii Polski pod patronatem prezydenta Bronisława Komorowskiego razem z kilkoma partnerskimi organizacjami w kraju i zagranicą planuje na rok 2014 międzynarodową konferencję oraz szereg innych działań m.in. wznowienie książki „Tajne państwo” oraz oparty na znajomości tej książki konkurs na esej. W tym roku oddany został do użytku polskich nauczycieli multimedialny pakiet edukacyjny. W Muzeum Historii Polski trwają m.in. prace nad digitalizacją rozproszonych materiałów dotyczących Karskiego w celu udostępnienia ich w Internecie. W Warszawie powstają bulwar Jana Karskiego oraz pomnik-ławeczka.
***
Wielka Brytania pamięta
W maju ubiegłego roku brytyjskie wydawnictwo Penguin opublikowało książkę Jana Karskiego „Tajne Państwo”. Książka wydana jest pod angielskim tytułem „Story of a Secret State: My report to the World”. To relacja Jana Karskiego z kraju okupowanego przez Niemców. Na szczególną uwagę zasługuje przedstawienie tragicznej sytuacji Żydów w warszawskim getcie oraz w obozie zagłady w Bełżcu. Karski opisał to, co widział – ryzykując życiem przedostał się do obu miejsc i był naocznym świadkiem zbrodni, jaką na Żydach popełnili naziści. Chciał jako pierwszy przekazać światu informację o masowych zagładach. Udało mu się przedostać na Zachód – w Londynie przedstawił raport rządowi RP na uchodźstwie, a następnie zrelacjonował sytuację brytyjskiemu rządowi i amerykańskiej administracji. Za wyjątkiem rodaków nikt mu nie uwierzył. Alianci nie podjęli żadnej akcji zbrojnej w obronie ludności żydowskiej. Zdaniem Tony'ego Rennella, recenzenta z „Daily Mail”, moment, w którym można było powstrzymać lub przynajmniej opóźnić tę zbrodnię przeciw ludzkości nadszedł, ale minął. Wyzwania nie podjął ani brytyjski minister spraw zagranicznych Anthony Eden, ani prezydent USA Franklin Delano Roosevelt.
Źródło: Muzeum Historii Polski, kk
Bądź pierwszą osobą, komentującą ten artykuł.
Prezydent Barack Obama ogłosił przyznanie Prezydenckiego Medalu Wolności pośmiertnie Janowi Karskiemu, słynnemu emisariuszowi Polskiego Państwa Podziemnego. Medal ten jest najwyższym oznaczeniem cywilnym Stanów Zjednoczonych, które otrzymało zaledwie kilku Polaków.
