Jak nas widać znad Tamizy

Enigma!

Historia z Enigmą to już zgrany motyw, ale przy układaniu takiej listy nie można było jej pominąć. To właśnie nasi matematycy „rozgryźli” w latach 30-tych ubiegłego wieku tajemnicę niemieckiej maszyny szyfrującej. Tuż przed wybuchem II wojny podzieliliśmy się tą wiedzą z Anglikami (gwoli prawdy trzeba dodać, że liczyliśmy przy tym na pomoc tamtejszych szyfrologów, gdyż Niemcy cały czas zmieniali system szyfrowania i nasz wywiad obawiał się, że samemu nie poradzi sobie z nadążaniem za tymi zmianami). Dla Wyspiarzy był to prawdziwy dar niebios i trzeba im przyznać, że potrafili go świetnie wykorzystać. Mając gotowy klucz do rozszyfrowania niemieckich depesz wojskowych byli w stanie skuteczniej przeciwdziałać akcjom niemieckich sił zbrojnych. Zdaniem wielu historyków złamanie szyfru Enigmy skróciło II wojnę światową o kilka lat.

Nasz Józef Korzeniowski

Wszyscy znają „Czas Apokalipsy” Francisa Forda Coppoli – jeden z najbardziej przejmujących filmów o wojnie wietnamskiej. Tak, ten z którego pochodzi ta słynna scena, gdy amerykańskie śmigłowce niszczą wietnamską wioskę przy dźwiękach muzyki Ryszarda Wagnera. Cóż to ma jednak wspólnego z Polską? Nie, Coppola nie jest Polakiem, ani nie ma nawet polskich dziadków. Tyle tylko, że scenariusz jego słynnego filmu jest luźną adaptacją „Jądra Ciemności”, której to powieści autorem jest niejaki Joseph Conrad. W rzeczywistości żaden tam z niego Joseph tylko Józef i nie Conrad, ale Korzeniowski (Konrad było jego trzecim imieniem). Urodził się w Berdyczowie na polskich Kresach, mieszkał w Krakowie, lecz jako nastolatek opuścił rodzinne strony i ruszył w świat. Szybko sięgnął po pióro, ale by nie męczyć Wyspiarzy swym egzotycznie brzmiącym nazwiskiem zaczął pisać pod pseudonimem i tym oto sposobem jako Conrad zaistniał w świadomości Brytyjczyków.

Zimą na Mount Everest

Do dziś dnia trwają spekulacje na temat tego, kto tak naprawdę pierwszy zdobył Mount Everest: Nowozelandczyk Edmund Hillary i Szerpa Tenzing Norgey, którzy dokonali tego 29 maja 1953 roku, czy też George Mallory wespół z Andrew Irwinem, którzy zaginęli pod wierzchołkiem Everestu w czerwcu 1924 roku. Nikt nie wie, czy przed śmiercią Anglicy zdołali wejść na szczyt. Cała ta dyskusja dotyczy jednak zdobycia Everestu w warunkach letnich. Jeśli idzie o zimę, to nikt nie ma wątpliwości odnośnie tego, kto jako pierwszy postawił nogę na najwyższej górze świata. W lutym 1980 roku dokonali tego Leszek Cichy i Krzysztof Wielicki. Aha, jeszcze jedno, gdyby ktoś o pytał o pierwszą Europejkę na „Dachu Świata” to podpowiadamy – Wanda Rutkiewicz.