Zakup domu w UE bez zwolnienia w PIT

Hanna KozŁowska - Podatnicy, którzy sprzedali nieruchomość nabytą do końca 2006 roku, a następnie kupili drugą w innym kraju UE, nie mogą skorzystać z ulgi mieszkaniowej w PIT. Z takim stanowiskiem organów podatkowych nie zgadzają się sądy administracyjne.

Osoby fizyczne, korzystając z traktatowej swobody przepływu osób, wraz z rodzinami i majątkiem przenoszą swoje centrum życiowe za granicę. Decydują się na sprzedaż mieszkań w Polsce, a następnie kupują nieruchomości w innych krajach UE. Chcą przy tym skorzystać z ulgi mieszkaniowej w PIT. Czy mają taką możliwość?

Niestety nie. Artykuł 21 ust. 1 pkt 32 ustawy o PIT (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 51, poz. 307, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r.) regulował zwolnienie przedmiotowe od podatku dochodowego od osób fizycznych. Takie zwolnienie istniało, jeśli uzyskane ze zbycia nieruchomości przychody były wydatkowane nie później niż w okresie 2 lat od dnia sprzedaży na nabycie m.in. budynku, lokalu, gruntu, rozbudowę domu, nabycie prawa użytkowania wieczystego gruntu, spłatę kredytu, a także odsetek od kredytu zaciągniętego na cele mieszkaniowe – lecz pod warunkiem, że taka nieruchomość położona była w Polsce.
Wskazana regulacja została uchylona od 1 stycznia 2007 r., ale do przychodu (dochodu) z odpłatnego zbycia nieruchomości nabytych do 31 grudnia 2006 r. stosuje się zasady ustawy o PIT w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2007 r. na zasadzie praw nabytych.

Od 1 stycznia 2009 r. w ustawie o PIT również obowiązuje ulga mieszkaniowa przy zbyciu nieruchomości. To zwolnienie pozwala już na zakup nieruchomości w kraju innym niż Polska?

Tak, obecne regulacje dopuszczają zakup nieruchomości w innym kraju UE jako wydatek mieszkaniowy zgodny z celem wskazanym w przepisie i dają prawo do zastosowania zwolnienia.

Dlaczego przy starej uldze mieszkaniowej ta zasada nie ma zastosowania?

Organy podatkowe twierdzą, że wynika to bezsprzecznie z przepisu, zgodnie z którym zwolnienie przychodów uzyskanych ze sprzedaży określonych nieruchomości uwarunkowane jest nabyciem nieruchomości jedynie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (takie stanowisko zajął np. dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 9 lipca 2010 r., nr IPPB2/ 415-444/10-2/MK).

Czy taka odpowiedź ma oparcie w przepisach?

Niestety z polskich przepisów dotyczących tego okresu (mimo że byliśmy już w UE) wynika nierówność obowiązujących uprawnień. W przypadku nieruchomości nabytych przed 1 stycznia 2007 r. (przy działaniu zgodnym z przepisami) nie jest możliwe przeznaczenie przychodu z ich sprzedaży na zakup domu w innym kraju UE i skorzystać ze zwolnienia. Jest to ograniczenie, które stawia osoby, chcące lub niejednokrotnie zmuszone zmienić miejsce zamieszkania z różnych osobistych przyczyn, w mniej korzystnej sytuacji niż te, których centrum interesów życiowych pozostaje w kraju.

Kiedy podatnik może skorzystać ze zwolnienia?

Gdyby podatnik kupił inną nieruchomość położoną w Polsce, mógłby skorzystać ze zwolnienia. Według fiskusa terytorium, na którym położona jest nabywana nieruchomość, jest kluczowym czynnikiem warunkującym prawo do zwolnienia.

Jak wyglądałoby rozliczenie z fiskusem, gdyby podatnik kupił nieruchomość w Polsce, by zaraz ją sprzedać i kupić inną za granicą?