Z tej emigracji drugiego Chopina nie będzie

Chopin, Mickiewicz, Gombrowicz, Mrożek, Polański... Co, poza wspólnymi korzeniami łączy ich z tysiącami Polaków przebywającymi wciąż w Zjednoczonym Królestwie? Emigracja. To właśnie z dala od rodzinnego kraju powstały arcydzieła polskiej (a nieraz światowej) muzyki, filmu i literatury. Czy współcześni emigranci zostawią po sobie równie znaczące ślady? Jak na razie nic na to nie wskazuje. Kasa, kasa i jeszcze raz kasa - to wszystko, co zdaje się interesować Polaków na Wyspach. 


Na masowy exodus do krajów Starej Unii zdecydowali się przede wszystkim młodzi ludzie z „pokolenia 1200”. Wśród nich tłumy studentów i świeżo upieczonych absolwentów wyższych uczelni, którzy nie chcieli się zgodzić na status bezrobotnego lub w najlepszym razie kiepsko opłacanego (za symboliczne 1200 zł. brutto) wyrobnika. Brak pieniędzy na samodzielność i realizację swych ambicji rodził powszechną frustrację. Nie jest przypadkiem, że na dwa lata przed tym jak tysiące zbuntowanych przeciwko rzeczywistości Polaków ruszyło na Wyspy Brytyjskie, w Starym Kraju Krzysztof Ostrowski z punkowej kapeli Cool Kids of Death wykrzykiwał o „generacji nic - generacji nie”.

Co bardziej stanowczy zarzekali się, że ich noga nigdy więcej nie postanie nad Wisłą. W odpowiedzi co bardziej ideowo nastawieni „krajowcy” mówili o zdradzie polskości i zaprzedaniu się mamonie. Dla twórczego fermentu w kulturze klimat był wymarzony: gorączkowe emocje, rozłąka z bliskimi, pytania o patriotyzm, wizja zarobku, ale i niepewność jutra. Wszystko to, co stało się udziałem tysięcy wkurzonych, młodych ludzi, rzuconych w zupełnie inny świat, gdzie marzenia na odmianę parszywego losu zderzały się z nową rzeczywistością powinno było znaleźć swój wyraz w kulturze. Z takich konfrontacji czerpał pomysły Steinbeck, Zola, czy Balzac. Gdy półtora wieku wcześniej nieporównywalnie mniejsza grupa (ok. 10 tysięcy) uciekinierów z Polski rozpierzchła się po Europie w ciągu kilku lat do druku trafiły „Pan Tadeusz”, „Kordian” i II część „Dziadów”. Status emigranta nie przeszkodził Chopinowi tworzyć muzyczne arcydzieła. I właśnie dlatego tamtą emigrację nazywa się Wielką. Obecnej pozostanie chyba raczej wyłącznie miano licznej. 


W ciągu sześciu lat, jakie upłynęły od czasu wejścia Polski do Unii Europejskiej opinia publiczna w Starym Kraju zaledwie kilka razy miała okazję dowiedzieć się, że przebywający na zachodzie emigranci potrafią coś więcej aniżeli tylko myć gary i sprawniej od Wyspiarzy wózki widłowe. Bodaj najgłośniej media relacjonowały historię Aleksandra Kudajczyka - absolwenta łódzkiej Akademii Muzycznej, który jako stróż na uniwersytecie w Glasgow grywał sobie w wolnych chwilach Chopina, nieświadom tego, że jego koncerty rejestrowane są przez uczelniany monitoring, stamtąd zaś - za sprawą zafascynowanego tym niecodziennym widowiskiem pracownika ochrony - trafiają do internetu. Później już wypadki potoczyły się niczym w bajce o Kopciuszku - zainteresowanie mediów i momentalnie zdobyta popularność wyprowadziły go z uczelnianych korytarzy na wielką scenę. Tyle tylko, że w całej opowieści bardziej liczył się nagły zwrot losów polskiego muzyka aniżeli jego faktyczne dokonania. Wszyscy wiedzieli, że Kudajczyk gra Chopina, ale czy gra go równie dobrze jak Krystian Zimerman czy Rafał Błechacz - tego już nikt specjalnie nie roztrząsał.

Tagi: emigracja, kultura

wyślij znajomemu

Dodaj artykuł do: