Rosjanie i Czeczeni przestaną się zabijać

5 tys. żołnierzy armii rosyjskiej i wojsk MSW zginęło według oficjalnych danych rosyjskich w konflikcie czeczeńskim. Organizacja matek zabitych żołnierzy mówi o liczbie 11 do 12 tys. osób. Nigdy dokładnie nie przeliczone straty czeczeńskie mogą sięgać nawet powyżej 100 tysięcy zabitych. Teraz prezydent Rosji Dmitrij Miedwiediew uznał, że już czas zakończyć krwawą interwencję na Kaukazie.

/r//

Decyzja o zawieszeniu restrykcji w Czeczenii została podjęta na osobistą prośbę prezydenta. Jeszcze w marcu 2009 roku Miedwiediew stwierdził, że w regionie zaszła "daleko posunięta stabilizacja" i zalecił zakończenie operacji wojskowej. "Musimy stworzyć nowe możliwości dla inwestycji i rozwoju miejsc pracy" - mówił prezydent w jednym z kanałów państwowej telewizji. Czeczenia jest jednym z najbiedniejszych regionów Federacji Rosyjskiej.

Co oznacza w praktyce zakończenie przez Moskwę "operacji antyterrorystycznej"? Koniec godziny policyjnej, przeszukań i aresztowań bez wyroków sądowych. Czy także koniec ogromnych cierpień, jakich doświadczyli mieszkańcy kaukaskiej republiki? Przeciwnicy Kremla od dawna podkreślają, że w republice pod szyldem walki z terroryzmem regularnie na szeroką skalę łamano prawa człowieka. Z opowieści czeczeńskich uciekinierów wyłania się dramatyczny obraz bestialstwa i okrucieństwa stacjonujących w republice rosyjskich żołnierzy. Rosjanie bronią się twierdząc, że czeczeńscy bojownicy także dopuszczali się zbrodni. Choć regularne działania wojenne w republice wygasły już kilka lat temu, wciąż dochodzi do sporadycznych starć z partyzantami. Na Kaukazie wciąż tli się wojna.

Czeczenia nie widziała pokoju od 1991 roku, kiedy, wykorzystując słabość upadającego ZSRR czeczeński prezydent-elekt Dżochar Dudajew proklamował niepodległość maleńkiej republiki. Uznała ją tylko Gruzja.

Po trzech latach względnej niezależności 11 grudnia 1994 rosyjska armia uderzyła na republikę. Interwencja okazała się klęską. W sierpniu 1996 Czeczeni odbili swoją stolicę - Grozny. Pokonana Rosja zgodziła się na rozejm. Nie doczekał tego Dudajew, który 21 kwietnia 1996 zginął w rosyjskim zamachu. Nowym prezydentem Czeczenii został Asłan Maschadow. Oficjalny pokój nie przyniósł spokoju republice. Na Kaukazie zagościła przemoc, zabójstwa i porwania (porwano m.in. dwie Polki) były na porządku dziennym. Jeśli porywacze nie dostawali okupu - zabijali zakładników. Nikt nie był bezpieczny, nawet lekarze Czerwonego Krzyża.

Tymczasem w kaukaskiej republice zaczął zyskiwać wpływy radykalny islam. W 1999 roku prezydent Maschadow wprowadził prawo szariatu. Słynny dowódca polowy Szamil Basajew i Zelimchan Jandarbijew - zwolennicy kontynuowania walki z Rosjanami - tworzyli obozy szkoleniowe dla przyszłych bojowników dżihadu. I to właśnie Basajew, oswobodziciel Groznego i autor rajdu na Budionnowsk, obarczany odpowiedzialnością za krwawy atak na szkołę w Biesłanie – sprowokował drugą wojnę czeczeńską, która zakończyła istnienie niepodległej republiki.

Pod koniec lata 1999 roku Basajew zajął Dagestan, a Rosją wstrząsnęły krwawe zamachy w Moskwie i Wołgodońsku. Kreml natychmiast wykorzystał pretekst. Nowy prezydent Władimir Putin rozprawił się z Czeczenią bez litości. Druga wojna czeczeńska oznaczała dla ludności cywilnej nową falę okrucieństw, mordów i gwałtów. 2 kwietnia 2003 roku po referendum konstytucyjnym wyniszczony wojną kraj na powrót stał się oficjalnie częścią Federacji Rosyjskiej.

Nowe prorosyjskie władze deklarują wierność wobec Kremla. Ale czeczeński prezydent Ramzan Kadyrow bezwzględnie likwiduje swoich przeciwników i umacnia swoją faktyczną niezależność. Pod płaszczykiem uległości wobec Rosji Czeczenią faktycznie rządzą dziś Czeczeni.

Jaromir Kamiński, Michał Gostkiewicz, dziennik.pl

Tagi: dziennikpl

wyślij znajomemu

Dodaj artykuł do: