Sezon na grypę

Corocznie w USA choruje na grypę około 5-20% populacji, ponad 200 000 osób jest hospitalizowanych z powodu jej powikłań a koło 36 tys. pacjentów umiera z powodu grypy. Główną przyczyną zgonów nie jest sama grypa, ale występujące po niej powikłania. Grupy podwyższonego ryzyka zachorowania i wystąpienia powikłań to przede wszystkim dzieci poniżej 2 roku życia, ludzie starsi a także osoby z obniżonym poziomem odporności, chorobami przewlekłymi - głównie układu oddechowego i krążenia, diabetycy.

Zgodnie z raportem Europejskiego Centrum Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) z początku stycznia 2009 roku najwyższy w tym sezonie wskaźnik zachorowań na grypę w Europie występuje w Portugalii oraz Irlandii. W 11 krajach Europy centralnej i zachodniej wskaźnik ten jest nieco podwyższony, ale nie przekracza wielkości notowanych w podobnych miesiącach ubiegłego roku. We wszystkich tych krajach najczęściej chorują dzieci w wieku 0-4 lat, dodatkowo  w Irlandii, Szwajcarii i UK osoby pomiędzy 15 a 64 r. życia. Dominujący obecnie w tej części Europy wirus to typ A/podtyp H3N2 Brisbane 10

Poznać wroga

Wirus grypy występuje w 3 typach określanych jako A, B i C. Najgroźniejszym z nich jest wirus grypy typu A - odpowiedzialny za wybuchy epidemii tej choroby, które nawracają z różnym nasileniem, zwykle co 1-3 lat. Może on wywoływać grypę nie tylko u ludzi, ale także u zwierząt (konie, foki, wieloryby, świnie, ptactwo). Cechą charakterystyczną wirusa grypy typu A jest jego niezwykła zdolność do zmiany swej budowy (przemiany antygenowej), co powoduje iż co roku walka z nim jest dużym wyzwaniem. Wirus ten potrafi bowiem relatywnie szybko zmieniać strukturę białkową swojej otoczki, w związku z tym przeciwciała osób, które już raz chorowały na grypę nie rozpoznają nowego szczepu wirusa jako zagrożenia. Na grypę możemy więc chorować wiele razy w życiu. Wirus typu B jest chorobotwórczy jedynie dla człowieka, wywołuje grypę o łagodniejszym przebiegu ale i on może być przyczyną epidemii. Wirus typu C infekuje ludzi i trzodę chlewną, nie wywołuje epidemii, a grypa którą powoduje charakteryzuje się najłagodniejszym przebiegiem.

Którędy droga

Wirusy grypy rozprzestrzeniają się drogą kropelkową - można się nimi zarazić poprzez kontakt z wydzieliną dróg oddechowych chorych ludzi, podczas mówienia, kaszlu czy kichania. Mogą być też przenoszone poprzez twarz, ręce i powierzchnie zainfekowane przez kropelki zakażonej śliny. Według istniejących danych jedna chora osoba zakaża średnio 1,4 -1,8 innych osób. Oczywiście wskaźnik ten jest zdecydowanie większy w pomieszczeniach zamkniętych (biura, kino, metro, domy towarowe). Miejscem, które atakują wirusy organizm zdrowego człowieka, są górne drogi oddechowe (nos, usta) gdzie wnikają do komórek nabłonka dróg oddechowych. Tam namnażają się i już po 6 godzinach uwalniane są nowe cząsteczki wirusa, które mogą zakażać następne komórki. W wyniku zakażenia, chore komórki giną. U wielu chorych zniszczenie komórek nabłonka dróg oddechowych jest niemal całkowite, a to z kolei ułatwia występowanie nadkażeń bakteryjnych. Chory nabłonek ulega odbudowie bardzo powoli, nawet do miesiąca po przechorowaniu grypy co ma wyraz w przewlekłym uporczywym kaszlu. Wirusy grypy w organizmie chorego człowieka mają dodatkowo zdolność przenoszenia się drogą krwionośną i limfatyczną do węzłów chłonnych, wątroby i śledziony, serca, nerek i układu nerwowego. Dlatego też powikłania po przechorowaniu grypy mogą być poważne.

No to chorujemy

Objawy grypy to wysoka gorączka do 39-41˚C, bóle głowy, gardła, bóle mięśniowo-stawowe (czyli charakterystyczne „łamanie w kościach”), ból gardła , kaszel – początkowo suchy, następnie z odkrztuszaniem dużej ilości plwociny, zatkany nos, znaczne osłabienie utrzymujące się nawet do 2 tygodni po przechorowaniu.

U dzieci dodatkowo częściej występują objawy ze strony przewodu pokarmowego takie jak nudności, wymioty, biegunka, a narastanie gorączki może wywoływać drgawki gorączkowe i majaczenia.

Powikłania pogrypowe obejmują bakteryjne zapalenie płuc, uszu, zatok, zaostrzenie astmy oskrzelowej, zapalenie mięśnia sercowego, niewydolność układu krążenia i oddechowego, nagłe zgony, zapalenie mózgu i opon mózgowo-rdzeniowych.

Nie każde przeziębienie to grypa. Dla przeziębienia charakterystyczne jest stopniowe pojawianie się dolegliwości i nieżyt nosa, który nie jest typowym objawem i nie występuje u każdego pacjenta w przebiegu grypy. Choroba przebiega zdecydowanie łagodniej i z reguły brak jest powikłań.

Ratujmy się czym się da

Nie powikłana grypa wymaga jedynie leczenia objawowego, leżenia w łóżku, sporej dawki odpoczynku, przyjmowania dużych ilości płynów, stosowania środków przeciwgorączkowych i syropów łagodzących kaszel. Można uciec się do stosowania domowych sposobów leczenia czy leków ziołowych.
Uwaga: u dzieci do 12 roku życia, nie wolno stosować popularnej aspiryny i jej pochodnych z uwagi na możliwość wystąpienia śmiertelnej choroby-zespołu Reye’a

A jaką mamy broń?

W większości przypadków grypa jest chorobą samoograniczającą się.
Leki przeciwwirusowe  stosowane są głównie dla osób z grup ryzyka.
Najlepszą bronią w walce z grypą jest jednak szczepionka. Osoba zaszczepiona wytwarza odporność już po 7 dniach od szczepienia i jest chroniona przez cały rok.
Ponadto niezmiernie ważny jest tzw. szeroko pojmowany higieniczny tryb życia. Oznacza to nie tylko higienę w ścisłym tego słowa znaczeniu, ale też racjonalne odżywianie się z dużą ilością naturalnych witamin, codzienny ruch na świeżym powietrzu, hartowanie organizmu,

Jolanta Czyżowska
Lekarz pediatra, Polskie Przychodnie Lekarskie w UK

wyślij znajomemu

Dodaj artykuł do: