Wiadomości

Praca i pieniądze

31/10/2008 11:30:18

Kiedy ZUS obliczy na nowo emeryturę

Osoby, które występując o emeryturę, nie mogły udowodnić wysokości swoich zarobków za lata, w których były zatrudnione i ubezpieczone, będą miały prawo do podwyższenia emerytury. Wnioski o przeliczenie świadczeń będą mogły składać od 1 stycznia 2009 r.

Kwota bazowa przy przeliczaniu

Emerytura zostanie przeliczona z uwzględnieniem tzw. starej kwoty bazowej - ostatnio przyjętej do obliczenia świadczenia. Jeśli wnioskodawca będzie jednocześnie spełniał dodatkowe warunki, a więc m.in. gdy wskaże zarobki przynajmniej w części osiągnięte po przyznaniu emerytury, możliwe będzie zastosowanie kwoty bazowej obowiązującej w dniu zgłoszenia wniosku o przeliczenie.

Jeśli natomiast wniosek o przeliczenie emerytury z uwzględnieniem najniższych (minimalnych) wynagrodzeń zostanie zgłoszony po upływie 12 miesięcy od dnia wejścia w życie omawianej nowelizacji, ZUS będzie wypłacał świadczenie ustalone według nowych zasad od pierwszego dnia miesiąca, w którym zgłoszono wniosek. Gdy zatem emeryt nie złoży wniosku o przeliczenie w 2009 roku, nie może oczekiwać, że ZUS wyrówna mu świadczenie za 2009 rok.

Obecnie nie wiadomo jeszcze, czy ZUS będzie wymagał złożenia wniosku o przeliczenie świadczenia na specjalnie przygotowanym do tego formularzu. Wydaje się, że wystarczające będzie złożenie go w zwykłej formie pisemnej, a nawet ustnie do protokołu w jednostce ZUS.

Wniosek trzeba będzie złożyć w oddziale (inspektoracie) ZUS wypłacającym emeryturę. W przypadku złożenia wniosku w innej placówce zostanie on przekazany do jednostki właściwej, ale taki obieg dokumentacji może wydłużyć postępowanie w sprawie przeliczenia świadczenia.
Korzyści z przeliczenia emerytury

Uwzględnienie najniższego (minimalnego) wynagrodzenia zamiast zerowego za poszczególne lata przyjęte do ustalenia podstawy wymiaru spowoduje podwyższenie dotychczas pobieranego świadczenia. W niektórych przypadkach takie podwyższenie może być dość wysokie. Wszystko zależy od tego, ile lat z zerowymi zarobkami zostało wcześniej przyjętych do ustalenia podstawy wymiaru świadczenia, a także ile wnioskodawca udowodnił lat składkowych i nieskładkowych.

Z przedstawionych w przykładach obliczeń wynika, że ubezpieczony z 25-letnim okresem składkowym i nieskładkowym, który zarabiał w okresie swojej aktywności zawodowej ok. 97 proc. średniej płacy i nie udało mu się udowodnić zarobków z dwóch lat (na 20 przyjętych do ustalenia podstawy wymiaru), może zyskać około 26 zł miesięcznie. Jeśli jednak nie udowodnił zarobków z okresu pięciu lat, to różnica wyniesie już ponad 66 zł miesięcznie. Gdyby ten sam ubezpieczony miał 33 lata składkowe i nieskładkowe, różnica wyniosłaby w pierwszym przypadku niecałe 36 zł, a w drugim - już ponad 90 zł.

Na podstawie powyższego można wysnuć następującą zasadę: im więcej lat przyjęto z zerowym przychodem oraz im wyższa jest podstawa wymiaru świadczenia i dłuższy staż ubezpieczeniowy, tym więcej emeryt zyska na przeliczeniu świadczenia.

Nowelizacja ustawy emerytalnej jest także korzystna dla osób, które nie miały dotychczas ustalonej podstawy wymiaru świadczenia z uwzględnieniem lat z zerowymi przychodami. Będą one bowiem mogły wnioskować o ustalenie podstawy wymiaru świadczenia z innych lat niż dotychczas (np. z innego dziesięciolecia) albo też według innego wariantu (np. 20 wybranych lat zamiast dziesięciu kolejnych), z uwzględnieniem minimalnego wynagrodzenia za rok (lata), w którym były ubezpieczone, ale za które nie mają dokumentów potwierdzających wysokość wynagrodzeń. Jeśli taki wariant obliczenia podstawy wymiaru świadczenia okaże się dla nich korzystniejszy, ZUS dokona przeliczenia emerytury.

PRZYKŁAD

ZMIANA WARIANTU USTALENIA PODSTAWY WYMIARU EMERYTURY

Janina B. od 2002 roku jest uprawniona do emerytury. Udowodniła 28 lat składkowych oraz 2 lata nieskładkowe. Ponieważ pracodawca, u którego pracowała przez długi czas, uległ likwidacji i nie wiadomo, gdzie znajduje się dokumentacja osobowo-płacowa jego pracowników, udało jej się udowodnić zarobki tylko za 18 lat. Janina B. miała kilka przerw w ubezpieczeniu, w związku z czym korzystne byłoby dla niej ustalenie podstawy wymiaru świadczenia z 20 dowolnie wybranych lat kalendarzowych. Ponieważ nie mogła udowodnić tylu lat z poświadczonymi zarobkami, ZUS obliczył jej świadczenie z dziesięciu kolejnych lat kalendarzowych. Po 31 grudnia 2008 r. Janina B. będzie mogła wnioskować do ZUS o przeliczenie świadczenia i ustalenie podstawy wymiaru z 20 dowolnie wybranych lat kalendarzowych. ZUS będzie mógł bowiem przyjąć do podstawy wymiaru dwa lata, w których była ona ubezpieczona, ale nie udowodniła wynagrodzeń, uwzględniając najniższe wynagrodzenia obowiązujące w tych latach.