Kiedy ZUS obliczy na nowo emeryturę

Ustalając podstawę wymiaru emerytury z dziesięciu kolejnych lat kalendarzowych wybranych z ostatniego 20-lecia przypadającego przed rokiem zgłoszenia wniosku, ZUS nie wyłącza lat pozostawania w ubezpieczeniu bez udokumentowanych zarobków, ale przyjmuje za te lata przychód zerowy. Z kolei przy obliczaniu przez ZUS podstawy wymiaru emerytury z 20 dowolnie wybranych lat kalendarzowych sposób traktowania lat, w których nie udało się udowodnić żadnych zarobków, uległ od początku 2008 roku zmianom. Pierwotnie ZUS interpretował bowiem przepisy w ten sposób, że przyjęcie określonego roku do podstawy wymiaru świadczenia według tego wariantu możliwe było tylko wtedy, gdy przynajmniej za część roku wnioskodawca udowodnił jakieś zarobki. Jeśli nie udowodnił wynagrodzeń - taki rok był wyłączony. Dla wielu osób oznaczało to brak możliwości ustalenia podstawy wymiaru emerytury z 20 dowolnie wybranych lat, gdyż liczba lat z udowodnionymi zarobkami była zbyt niska.

Praktyka ZUS uległa zmianie, głównie wskutek orzecznictwa Sądu Najwyższego oraz wyroków sądów niższej instancji. Od 2008 r. ZUS dopuszcza możliwość uwzględnienia w 20 dowolnie wybranych latach również tego roku, za który nie udało się udowodnić żadnych wynagrodzeń, pod warunkiem że przynajmniej przez część tego roku wnioskodawca podlegał ubezpieczeniom społecznym (patrz przykład na stronie E1).

Należy jednak podkreślić, że zliberalizowany sposób obliczania świadczenia przez ZUS może wprawdzie niekiedy umożliwić ustalenie podstawy wymiaru świadczenia z 20 dowolnie wybranych lat, ale uwzględnienie przychodów zerowych w poszczególnych latach powoduje obniżenie podstawy wymiaru, a tym samym - niższą wysokość emerytury.
Ustalanie podstawy wymiaru na nowo

Od 1 stycznia 2009 r. nowe przepisy umożliwią przyjęcie do podstawy wymiaru emerytury minimalnego wynagrodzenia za lata, w których osoba pozostawała w stosunku pracy i podlegała ubezpieczeniu społecznemu, ale nie udowodniła zarobków.

Zgodnie z nowym przepisem ustawy emerytalnej (art. 15 ust. 2a), jeżeli nie można ustalić podstawy wymiaru składek w okresie pozostawania w stosunku pracy wskazanym do ustalenia podstawy wymiaru emerytury i renty, za podstawę wymiaru składek przyjmuje się kwotę obowiązującego w tym okresie minimalnego wynagrodzenia pracowników, proporcjonalnie do okresu podlegania ubezpieczeniu i wymiaru czasu pracy.

Nie wiadomo, jak będzie interpretował ten przepis ZUS. Wydaje się jednak, iż w sytuacji gdy osoba pracowała np. na pół etatu i nie udało jej się udokumentować za ten okres pracy wynagrodzeń, ZUS przyjmie jej proporcjonalnie - połowę najniższego (minimalnego) wynagrodzenia obowiązującego w tym okresie. Również osoba, która podlegała ubezpieczeniom na przykład przez trzy miesiące w danym roku kalendarzowym i nie udowodniła za ten okres wynagrodzeń, będzie miała możliwość ustalenia podstawy wymiaru za ten rok z uwzględnieniem najniższego (minimalnego) wynagrodzenia ustalonego za trzy miesiące podlegania ubezpieczeniom.

Dla osób występujących o przeliczenie emerytury istotne będzie złożenie wniosku w tej sprawie w 2009 roku. Jeżeli bowiem wniosek o ponowne obliczenie wysokości emerytury zostanie zgłoszony nie później niż w ciągu 12 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy zmieniającej (a więc do końca 2009 r.), emerytura w wysokości przeliczonej według nowych zasad będzie przysługiwała od dnia wejścia w życie tej ustawy, a więc od 1 stycznia 2009 r. Bez względu więc na to, czy wniosek do ZUS zostanie złożony w styczniu, lipcu czy grudniu następnego roku, ZUS wypłaci wyrównanie świadczenia od stycznia 2009 r.

 

wyślij znajomemu

Dodaj artykuł do: