Wiadomości

Z kalendarza

03/08/2003 04:46:24

Borys Jelcyn

Jelcyn Borys Mikołajewicz (1931-), polityk sowiecki i rosyjski, pierwszy w historii prezydent Rosji (1991-1999). Ukończył Uralski Instytut Politechniczny. Z wykształcenia inżynier budowlany. Od 1961 należał do KPZR. Od 1968 pracował jako partyjny aparatczyk. W 1976 objął stanowisko I sekretarza Komitetu Obwodowego w Swierdłowsku. W 1981 został członkiem KC KPZR.

Po dojściu do władzy M. Gorbaczowa został w 1985 I sekretarzem Komitetu Moskiewskiego, a w roku następnym wszedł w skład Politbiura. Powołany do zwalczania korupcji, jako przedstawiciel "młodych" kadr szybko znalazł się w konflikcie ze skrzydłem zachowawczym, m.in. J. Ligaczowem. Po usunięciu go z władz Komitetu Moskiewskiego w 1987 wydalono go także z Politbiura.

Odchodził od linii Gorbaczowa, by otwarcie przejść do opozycji jako deputowany ludowy ZSRR (od 1989) i jako członek Rady Najwyższej Federacji Rosyjskiej (od 1990). W 1990 został przewodniczącym Rady Najwyższej Federacji Rosyjskiej. W tym samym roku opuścił partię komunistyczną, co przysporzyło mu ogromnej popularności. W czerwcu 1991 zwyciężył w wyborach powszechnych na stanowisko prezydenta, uzyskując 57,3 % głosów.

W czasie puczu moskiewskiego (1991) przyczynił się do obalenia tzw. Komitetu Stanu Wyjątkowego, czym niewątpliwie pogrążył M. Gorbaczowa. Następnie przejął władzę w swoje ręce i dokonał likwidacji ZSRR. W utworzonej Wspólnocie Niepodległych Państw zapewnił Federacji Rosyjskiej imperialną pozycję. Zaproponował radykalny program ekonomiczny, który ma być podstawą gospodarki rynkowej.

Znakiem imperialnego panowania Rosji była interwencja w Czeczenii (1994) wymierzona przeciw zwolennikom prezydenta Dudajewa, zakończona częściowym wycofaniem wojsk w 1996. 8 XII 1999 prezydent Rosji B. Jelcyn oraz prezydent Białorusi A. Łukaszenka podpisali układ o utworzeniu Związku Białorusi i Rosji (ZBiR). Układ przewiduje, że Rosja i Białoruś zachowując swoją pełną suwerenność utworzą wspólną przestrzeń gospodarczą z elementami państwa związkowego. ZBiR będzie miał wspólny rynek, wspólną politykę gospodarczą, obronną i zagraniczną, nie będzie miał natomiast wspólnej armii.
31 XII 1999 podał się do dymisji.