Państwo czekają na dobry scenariusz.
Nie czekamy na gotowy scenariusz, bo ludzi, którzy to zrobią, mamy dużo. My czekamy na jakiś olśniewający pomysł, że nagle ta rzeczywistość, która przed naszymi oczami się przetacza, że ktoś pokarze nam ją z innej strony. Trzeba mieć oko na rzeczywistość. Wszyscy chcielibyśmy zobaczyć film o emigracji Polaków do Anglii, ale robi go angielski reżyser.
Temat jest na tyle banalny, że nikt się go nie podejmuje.
Nie opowiadajcie mi o tych, co pojechali, w barze pracują, są zadowoleni, albo nie. To nie jest zajmujące, chociaż sam temat nie jest banalny. Czytałem o matce i ojcu, pijaku, którzy rzucali dzieckiem o ścianę. Anglicy zabrali małego i oddali innej rodzinie. To byłby temat! Dlatego, że Polacy przyzwyczajeni do kompletnej bezradności i bezwolności naszego systemu sadownictwa, dziecko by dawno zabili, zanim zapadłby wyrok. A oni się zdziwili, zaczęli rozpaczać, że jak to, z godziny na godzinę i już nie ma dziecka. Na wpół dzicy ludzie przyjeżdżają do cywilizowanego kraju, a ten cywilizowany kraj daje im nauczkę. I to byłby piękny film, a też pouczenie dla wielu chętnych do emigracji.
Film o emigracji będzie dobry i najprawdopodobniej zarobi, jeśli przekaże informacje, które posiadają Anglicy, a których Polacy potrzebują. Informacja w cenie także w kinie. Chyba w dużej części na tym się opiera wielki sukces Pańskiej ostatniej produkcji.
Chciałem, żeby widzowie uczestniczyli w czymś, co jest częścią naszej historii. Ja nie zrobiłem „Katynia”, żeby publiczność była zadowolona. Ja chciałem ją poruszyć. I taka jest reakcja widzów. Widownia cichnie i w kompletnej ciszy film oglądany jest do końca.
Co to dla Pana oznacza?
Że ta widownia bierze film do siebie, że to jest film zrobiony dla niej, że ona ma udział w tym, co dzieje się na ekranie.
Z jakimi reakcjami spotkał się Pan po emisji „Katynia”?
Dziesiątki, setki ludzi podchodzą do mnie i dziękują, bo to o ich rodzinie bliższej, dalszej. To znaczy, że ci ludzi ciągle żyją. Co z tego, że Stalin ich zamordował, oni żyją w pamięci i wyobraźni bliskich do dnia dzisiejszego.
Temat trudny, do dziś pozostawił wiele niewyjaśnionych kwestii. W jaki sposób Pan na to spojrzał?
Hitler uderzył 1 września 1939 r. na Polskę, ale nikt nie przypuszczał, że 17 września drugą część Polski zajmie Armia Czerwona. To była całkowicie tajna klauzula do układu Ribbentrop-Mołotow, który zawarł Hitler ze Stalinem.
Związek Radziecki do 1989 nie przyznał się do zbrodni katyńskiej...
Nie odnoszę wrażenia i nigdy nie odnosiłem, że Rosjanie w większym stopniu zrozumieli sens tej zbrodni. Owszem jest taka instytucja jak “Memoriał”, która gromadzi materiały, bada zbrodnie stalinowskie i pochyla się nad historią Związku Radzieckiego, wyjaśniając wszystkie białe plamy, ale to niewielka grupa opiniotwórcza, która stara się odmienić zakorzenione przez lata ZSRR poglądy.
