Czy Szkocja będzie samodzielna?

 

Główną uwagę skupiała kampania wyborcza w Szkocji, gdzie z sondaży wynika, iż największą partią w parlamencie (Holyrood) mogą stać się szkoccy nacjonaliści (SNP), spychając laburzystów na drugie miejsce. Komentatorzy mówią o wyrównanych szansach obu partii.

Wybory uważane są za największy sprawdzian opinii publicznej od wyborów powszechnych z maja 2005 r. Są to też pierwsze wybory nowej ery politycznej, zwanej „postblairyzmem”. Kompetencje szkockiego gremium przedstawicielskiego obejmują m.in.: szkolnictwo, ochronę zdrowia, wymiar sprawiedliwości i ochronę środowiska. W gestii brytyjskiego parlamentu w Londynie są natomiast gospodarka, podatki, sprawy zagraniczne, obrona i bezpieczeństwo narodowe Szkocji.

Program SNP zakłada rozpisanie do 2010 roku referendum w sprawie niepodległości Szkocji, ale głową nowego samodzielnego państwa pozostałaby, za zgodą jego mieszkańców, brytyjska królowa Elżbieta II. Nacjonaliści chcą także utrzymania funta szterlinga jako krajowej waluty, z ewentualnym późniejszym wejściem do strefy euro. Zakłada się także utworzenie – na wzór Norwegii – specjalnego funduszu, na który w ciągu 10 lat przekazano by około 90 mld funtów, pochodzących z wydobycia ropy i gazu w szkockiej strefie ekonomicznej. Środki te posłużyłyby do sfinansowania inwestycji zapewniających dobrobyt przyszłych pokoleń mieszkańców Szkocji.

 Partia Pracy zabiega o odzyskanie bezwzględnej większości w 60-osobowym Zgromadzeniu Narodowym Walii, gdzie ma obecnie 29 mandatów. Organ ten zarządza środkami finansowymi pochodzącymi od rządu brytyjskiego, sprawując nadzór m.in. nad ochroną zdrowia, oświatą i rozwojem gospodarczym.

Skład przyszłych rządów w Szkocji i Walii trudno przewidzieć. Nawet w razie wygranej szkockich nacjonalistów może się okazać, iż nie zdołają oni wyłonić samodzielnego rządu ani stworzyć koalicji z innymi ugrupowaniami. W Walii nie wyklucza się powstania trójpartyjnej koalicji nacjonalistycznej partii Plaid Cymru, konserwatystów i liberalnych demokratów, która zepchnęłaby Partię Pracy do opozycji.

Sondaże wyborcze sugerują, iż Partia Pracy może też ponieść duże straty w wyborach do rad lokalnych. W Anglii gra idzie o blisko 10,5 tys. mandatów radnych na łącznie 19,5 tys. W Szkocji do rozdziału jest ponad 1200 mandatów w radach lokalnych, przy czym nowa ordynacja z elementami systemu proporcjonalnego dodatkowo pogarsza szanse laburzystów. (tvp.pl/PAP)