Syndrom "lub czasopisma"?

Takimi są na przykład statuty instytucji państwowych. Określone w statutach podstawy funkcjonowania urzędów administracji publicznej muszą znajdować oparcie w ustawach i rozporządzeniach. Nie mogą swoimi regulacjami naruszać przepisów innych aktów prawnych wyższego rzędu. Niby oczywiste, a jednak zdarzają się przypadki regulacji statutowych, które noszą znamiona takich naruszeń.

W 2005 roku ukazał się raport NIK o efektach kontroli urzędów administracji rządowej zaliczonych do korpusu służby cywilnej. Niezwykle krytyczny jest ów raport w odniesieniu do sposobów realizacji zasad konkurencyjnego zatrudniania i obsadzania stanowisk w służbie cywilnej.

Między innymi pojawiła się krytyczna ocena Ministerstwa Sprawiedliwości, dotycząca obsady stanowisk dyrektorów i zastępców z pominięciem konkursów. Umożliwiły to regulacje statutowe urzędu, gdzie zawarto możliwość obsadzania stanowisk przez sędziów na podstawie powołań dokonywanych przez kierownictwo. NIK oceniła – zastanawiająco delikatnie zresztą – że takie regulacje są – jak to ujęto – niespójne z przepisami ustawy o służbie cywilnej.

Nie był to jakiś przypadek odosobniony. Podobną – nazwijmy to za NIK – niespójność można znaleźć w statucie Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej, po jego zmianach w 2004 roku.

Statut pierwotny Urzędu Patentowego RP ustanowiony został rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 17 września 2001 r. (Dz. U. Nr 101, poz. 1092) podpisanego przez ówczesnego premiera, Jerzego Buzka.

Struktura organizacyjna wraz z określeniem komórek organizacyjnych i kierownikami tych komórek nie budziła zastrzeżeń. Opierała się ona na takich komórkach, jak: Departamenty, Biura, Gabinet Prezesa oraz Zespoły Ekspertów. Odpowiednio, komórkami tymi kierowali dyrektorzy i Kierownicy Zespołów, rekrutujący się spośród osób o statusie ekspertów patentowych.

Zgodnie z ustawą o służbie cywilnej przepisy o konkursach dotyczyły wszystkich stanowisk dyrektorów, natomiast stanowiska Kierowników Zespołów – na mocy przepisów ustawy Prawo własności przemysłowej powierzane były przez Prezesa Urzędu. Klarowna sytuacja, przejrzysta struktura.

Uległo to zmianie 7 czerwca 2004 roku, gdy premier Marek Belka podpisał rozporządzenie ustanawiające nowy statut Urzędu Patentowego RP (Dz. U. NR 140, poz. 1484). Na mocy nowych regulacji zmieniły się nazwy komórek organizacyjnych z Zespołów Ekspertów na Departamenty, a Kierownicy Zespołów z dnia na dzień zostali Dyrektorami.

W tym momencie pojawiła się podobna – nazwijmy to nadal – niespójność, jak w przypadku Ministerstwa Sprawiedliwości. Ani w ustawie o służbie cywilnej, ani w ustawie Prawo własności przemysłowej nie nastąpiły żadne zmiany w sposobach obsadzania stanowisk i ich nazewnictwie. Zwłaszcza w ustawie upoważniającej Prezesa do powierzania stanowisk kierowniczych pozostało sformułowanie "kierowników" i nie ma takiej możliwości, by uznać, że jest to synonim stanowiska dyrektora departamentu.

wyślij znajomemu

Dodaj artykuł do: