Groźna biegunka

Biegunkę rozpoznajemy, gdy dziecko oddaje w ciągu doby co najmniej trzy płynne lub półpłynne stolce, albo przynajmniej jeden stolec zawierający krew, ropę i/lub dużą ilość śluzu. Bez względu na wiek dziecka i sposób żywienia w biegunkę rozpoznajemy też, gdy ilość stolców znamiennie zwiększa się w porównaniu do normy.

Biegunka nazywana jest ostrą, jeżeli trwa do dziesięciu dni. Najczęstszą przyczyną ostrej biegunki są zakażenia przewodu pokarmowego: wirusowe, bakteryjne, pierwotniakowe oraz zatrucia egotoksynami bakterii. Do rzadszych przyczyn należą czynniki niezakaźne: nieprawidłowe karmienie, zaburzenia wchłaniania i/lub trawienia pokarmów, alergia pokarmowa, choroby endokrynologiczne, nieprawidłowości anatomiczne przewodu pokarmowego i inne. Biegunka może być także objawem zapalenia ucha środkowego, zakażenia układu moczowego lub innych ogólnoustojowych stanów zapalnych.

W wyniku biegunki oraz często towarzyszących jej wymiotów dochodzi do strat wody i elektrolitów, a jeżeli nie są one skutecznie uzupełniane rozwija się odwodnienie. Stan dziecka może być różny, w zależności od nasilenia choroby i stopnia odwodnienia. Objawami odwonienia są: rzadsze oddawanie moczu, suche śluzówki (można to ocenić palcem, dotykając języka dziecka), zapadnięte ciemiączko u niemowląt, utrata elastyczności skóry, pobudzenie lub senność, apatia, przyspieszone tętno i oddech. Dodatkowymi objawami w przypadku zakażenia mogą być: gorączka, bóle brzucha, wymioty i infekcja górnych dróg oddechowych.

Najważniejsze - nawadnianie

Podstawowym sposobem leczenia ostrej biegunki (w zależności od stopnia odwodnienia) jest nawadnianie doustne, także przy zastosowaniu zgłębnika żołądkowego lub dożylne oraz dieta. W ciągu pierwszych 3-4 godzin nawadniania doustnego należy podawać wyłącznie płyn nawadniający (DPN), aby uzupełnić straty wody i elektrolitów, w ilości ok. 50-100 ml na kilogram masy ciała (kgmc). Po tym czasie można kontynuować podaż DNP razem z płynami obojętnymi. Konieczny jest też powrót do prawidłowego żywienia dziecka.

Czym poić? Obecnie zaleca się DPN (w Wielkiej Brytanii są to Diarolyte, Dextrolyte), które najlepiej uzupełniają straty wody i elektrolitów. W przypadku wystąpienia wymiotów, które nie są przeciwwskazaniem do pojenia doustnego, płyn należy schłodzić. Jest wtedy lepiej tolerowany i nie prowokuje odruchów wymiotnych. Dzieci poi się małymi porcjami, a bardzo często (5 ml co 2-5 minut), najlepiej strzykawką lub łyżeczką. Jeżeli dzieci nie chcą pić DPN, można stosować inne płyny obojętne, takie jak woda mineralna niegazowana czy herbata. Nie należy stosować soków owocowych, coca-coli i innych napojów gazowanych, które ze względu na dużą zawartość cukru mogą spowodować nasilenie biegunki.

Czym żywić?

Dzieci karmione piersią nie powinny być odstawiane od piersi wcale. U pozostałych dzieci jak naszybciej należy wrócić do diety stosowanej przed wystąpieniem biegunki. Korzystnie jest podać dziecku w tym czasie mus jabłkowy, marchwiankę, ryż, przetarte gotowane jarzyny, jogurt i inne przetwory mleczne oraz olej roślinny. Biegunki nie leczy się czekoladą!

Wskazania do leczenia antybiotykiem są bardzo ograniczone, a stosowanie leków przeciwbiegunkowych takich jak Smecta często jest nieuzasadnione i nie ma wpływu na czas trwania biegunki. Stosowanie probiotyków (preparatów zawierających naturalną florę jelitową) znamiennie skraca czas trwania biegunki u niemowląt i małych dzieci.

Zawsze skonsultuj się z lekarzem:

- gdy zauważysz w stolcu krew, ropę lub dużą ilość śluzu,
- jeśli stan twojego dziecka jest zły lub pogarsza się;
- w razie braku poprawy pomimo nawadniania doustnego,
- przy obecności uporczywych wymiotów pomimo stosowania nawodnienia doustnego,
- jeżeli się niepokoisz.

Katarzyna Parfieniuk - specjalista pediatra, Życie na Wyspach

wyślij znajomemu

Dodaj artykuł do: