Poznajcie swoje prawa!

Wielką Brytanię i Polskę od dawna łączą bliskie więzy. Z przyjemnością stwierdzam, że od maja 2004 roku, kiedy to Polska stała się pełnoprawnym członkiem Unii Europejskiej, około 285 000 Polaków i Polek zarejestrowało się do pracy w Zjednoczonym Królestwie. Wiele z tych osób znalazło dobrą pracę, pozwalającą zarówno na pokrycie wysokich kosztów utrzymania w Zjednoczonym Królestwie, jak i na oszczędzanie na przyszłość.
Na szczęście większość przybyszy z Polski miała pozytywne doświadczenia – ale niestety nie wszyscy. Jako Podsekretarz Stanu odpowiedzialny za stosunki pracownicze pragnę upewnić się, że wszyscy zagraniczni przybysze pracujący w Zjednoczonym Królestwie świadomi są przysługujących im praw i spoczywających na nich obowiązków związanych z podjęciem pracy.

Brytyjskie prawo pracy przypomina polskie, ale istnieją między nimi pewne różnice. Osoby szukające pomocy w zrozumieniu brytyjskiego prawa pracy mogą korzystać z nieodpłatnych porad instytucji pod nazwą ACAS. Jest to niezależna agencja rządowa, która może okazać się pomocna. Można się z nią porozumieć pod numerem infolinii 08747 47 47 47, albo na stronie internetowej www.acas.gov.uk.
Do najważniejszych praw pracowniczych należą:
*) Ochrona przed dyskryminacją w miejscu pracy. W Zjednoczonym Królestwie pracodawcy nie wolno dyskryminować pracowników z powodu ich płci, pochodzenia etnicznego, orientacji seksualnej, niepełnosprawności, religii czy przekonań. Od 1 października 2006 r. osoby zatrudnione w Zjednoczonym Królestwie będą również chronione przed dyskryminacją z powodu wieku pracownika.
*)Najważniejsze jest to, że płaca zatrudnionych w Zjednoczonym Królestwie nie może być niższa niż tzw. Krajowa Płaca Minimalna (KPM). Kryją się tu pewne komplikacje, na przykład inne stawki dotyczą osób szkolonych, a ponadto pracodawca może potrącić niewielką sumę za zapewnienie pracownikowi kwatery. Od 1 października 2006 roku będzie to 4,15 GBP dziennie. Jeśli pracownik otrzymuje stawkę wyższą niż KPM, pracodawca może odliczyć więcej za kwaterę. Ogólnie rzecz biorąc, od 1 października 2006 roku minimalna płaca za godzinę pracy wynosić będzie:
- 5,35 GBP dla osób dorosłych, które ukończyły 22 lata,
- 4,45 GBP dla osób pomiędzy 18 i 21 rokiem życia,
- 3,30 GBP za godzinę dla osób pomiędzy 16 i 17 rokiem życia.
Osobom zatrudnionym w rolnictwie przysługuje nie mniej niż odpowiednia rolnicza płaca minimalna.
Każdy pracownik uważający, że nie otrzymuje co najmniej stawki KPM, powinien porozmawiać o tym ze swoim pracodawcą w celu wyjaśnienia, czy istnieje uzasadniony powód takiego stanu rzeczy – lub skontaktować się z infolinią Krajowej Płacy Minimalnej (National Minimum Wage helpline) pod numerem 0845 6000 678, by uzyskać poradę.

Jeśli pracodawca złamał prawo, rząd może wszcząć przeciwko niemu kroki prawne oraz odzyskać od niego sumy należące się pracownikowi zatrudnionemu zgodnie z prawem.

Pracodawca w Zjednoczonym Królestwie może wymagać od pracownika maksymalnie 48 godzin pracy tygodniowo. Często jest to przeciętna z okresu 17 tygodni – lub z 26 tygodni w wypadku pracy w rolnictwie. Pracownik może pracować więcej niż 48 godzin jeśli sobie tego życzy, ale pracodawca nie może go do tego przymuszać. Jeśli chcesz pracować więcej niż 48 godzin tygodniowo wykonując pracę, którą zaproponował Ci pracodawca, będziesz musiał/a podpisać umowę o tzw. „opt-oucie”, to jest zgodę na więcej godzin pracy. Warto podkreślić, że jeśli pracujesz w rolnictwie więcej niż 39 godzin tygodniowo, należy Ci się opłata za nadgodziny, wynosząca 150% podstawowej stawki za godzinę pracy.
*) Wszystkim zatrudnionym w Zjednoczonym Królestwie przysługują przerwy w pracy oraz minimum cztery tygodnie płatnego urlopu rocznie, bez względu na pracodawcę. Ponadto prawo wymaga od pracodawcy by upewnił się, że stanowisko pracy nie jest niebezpieczne i nie zagraża zdrowiu. Osoby zaniepokojone stanem stanowiska pracy mogą kontaktować się z Health and Safety Executive (Urząd ds. Zdrowia i Bezpieczeństwa Pracy) pod numerem 0845 345 0055 lub za pośrednictwem strony internetowej www.hse.gov.uk.
*)Osoby pracujące w Zjednoczonym Królestwie, które przyjechały z nowych państw członkowskich UE, powinny zarejestrować się w Home Office (Ministerstwo Spraw Wewnętrznych), w Biurze Rejestracji Pracowników (Workers’ Registration Scheme). Po zmianie miejsca pracy należy zarejestrować się ponownie. Jest to wymóg prawny; ponadto zarejestrowanym pracownikom przysługują różne korzyści. Zarejestrować się można dzwoniąc pod numer 08705 210 224.

Mam nadzieję, że wszyscy przybywający do Zjednoczonego Królestwa będą zadowoleni. Warto jednak pamiętać, że nie wszystko złoto, co się świeci: zdarzają się przypadki łamania przepisów. Dlatego warto wiedzieć, jakie przysługują Ci prawa – i jak można wystąpić o pomoc.
Więcej informacji zawiera wydana po polsku ulotka informacyjna. Uzyskać ją można pod numerem 0845 015 0010 lub za pośrednictwem strony internetowej www.dti.gov.uk/files/file27646.pdf.
Dodatkowe informacje w języku angielskim, w tym o tym jakie przysługują nam prawa, można znaleźć pod adresem www.direct.gov.uk

Jim Fitzpatrick

Autor jest Podsekretarzem Stanu ds. Stosunków Pracowniczych w Ministerstwie Handlu i Przemysłu

wyślij znajomemu

Dodaj artykuł do: