Wiadomości

Link Polska

31/08/2006 22:06:10

Historia Irlandii

Celtowie Mieszkańcy wyspy są ostatnimi przedstawicielami, licznej w starożytnosci i zamieszkującej znaczne obszary Europy, nacji Celtów. Zaczęli przybywać na te ziemie od ok.VI w p.n.e., kończąć swoja wędrówkę ok. III w p.n.e.Brytyjczycy natomiast należą do ludów germańskich. W V w n.e. rozpoczął sie proces chrystianizacji wyspy związany w swym początkowym stadium z działalnością Św.Patryka.

Wikingowie

W VIII w n.e.najeźcy z północy dotarli rownież tutaj i jak wszędzie sieją postrach i zniszczenie. Do nielicznych pozytywów obecności wikingów zaliczyć można założenie w 841r. współczesnej stolicy Irlandii-Dublina.

Dopiero w 1014r. udało sie przepędzic północnych wojowników w wyniku bitwy pod Clontarf. W starciu owym zginął jeden z najznamienitszych władców Irlandii Brian Boru.

Anglicy

W 1171r. król Anglii Henryk II Plantagenet, po uprzeniej zgodzie papieża Adriana ( który nota bene był Anglikiem ) wylądował ze swą armią na wyspie. Od tego momentu rozpoczął się stopniowy i przebiegający z różnym nasileniem podbój. Przez kolejne stulecia, aż do chwili obecnej koegzystencja Anglików z Irlanczykami nacechowana jest napięciem i wrogością. W okresie wojen religijnych w Europie, król Anglii Henryk VIII zdecydował się zerwać relacje z kościołem rzymskim stając się jednocześnie głową kościoła protestanckiego, zwanego odtąd anglikańskim. W 1541r. doprowadził do uznania swojej władzy nad Irlandią przez większość wielmoży tego kraju. Nie udało mu się jednak uzyskac akceptacji swojej osoby jako głowy nowego kościoła. Irlandczycy trwają przy własnej religii.

Święto lipcowe

11 lipca 1690r. doszło do ważnej bitwy nad rzeką Boyne. Wojska protestanckiego króla Anglii Wilhelma Orańskiego pokonały armię katolickiego konkurenta, króla Jakuba II. Współcześnie dzień po bitwie (12 lipca) stanowi coroczną okazję uroczystej celebry dla protestanckiej części mieszkańców Irlandii Północnej. Odbywają sie wówczas słynne marsze oranżystów i zwiazane z nimi kontrmanifestacje katolików.

Wielki głód

W świadomości Irlandczyków obu wyznań, zarówno po jednej jak i drugiej stronie granicy, szczególnie urtwaliło sie wydarzenie z połowy XIX wieku. A mianowicie tzw.wielki głód powstały w wyniku zarazy ziemniaczanej. Liczba zmarłej wówczas ludności znacznie przekroczyła milion. Duża liczba Irlandczyków udała sie na emigrację, głównie do USA.

Podział wyspy

23 kwietnia 1916r. wybuchło powstanie wielkanocne . Nie spotkało się ono z większym zainteresowaniem ludności. Po stłumieniu zrywu przez Brytyjczyków, na nowo obudziły się wszakże nadzieje narodowe.

Konflikt skończył się ostatecznie traktatem pokojowym z 1921r. Powstało Wolne Państwo Irlandzkie (dominium angielskie z królową jako głową państwa) i Irlandia Północna, która z racji przewagi ludności protestanckiej pozostała pod bezpośrednim zwierzchnictwem Korony. Północ otrzymała własny parlament w Stormont i niezależność w sprawach wenętrznych. Ostatecznie Irlandia ogłosiła swoją niezależność w 1949r. stając sie republiką, Irlandia Północna natomiast po dzień dzisiejszy pozostaje w granicach Królestwa.

W 1941r. Belfast stał sie celem nalotów niemieckiego Luftwaffe.

Konflikt po II wojnie światowej

Po wojnie zaostrzył się konflikt między katolikami i protestantami w sześciu prowincjach Ulsteru stanowiących Irlandię Północną. Z jednej strony występują głównie katolicy, określający sie mianem nacjonalistów, republikan, czy zielonych. Głównymi organizacjami związanymi z tym ruchem są:

Sinn Fein(my sami) i jej zbrojne ramię IRA ( Irlandzka Armia Republikńska ).

Z drugiej strony mamy głównie protestantów okreslających się mianem rojalistów, unionistów, czy oranżystów. Główne siły stanowia tutaj:Progressive Unionist Party i jej zbrojne skrzydło UVF(Ulster Volunteer Force i Red Hand Commando). W latach 70 i 80 konflikt osiągnął swoje apogeum. Wiele zamachów wstrząsnęło Belfastem i innymi miastami regionu, niosąc śmierć i zniszczenie. Autorami aktów terrorystycznych były obie strony.

Pokój

W 1994r. miał miejsce przełom w przedłużającym się zatargu. Po wspólnym wezwaniu wszystkich stron konfliktu do rozpoczęcia rozmów, przez rządy Zjednoczonego Królestwa i Republiki Irlandii, IRA ogłosiła zawieszenie broni.

Jednakże w 1996r. w londyńskiej dzielnicy Docklands eksplodowała kolejna bomba, co nadwyrężyło znacząco raczkujący jeszcze proces pokojowy. W 1998r doszło jednak, szcześliwie, do podpsania porozumienia pokojowego sygnowanego przez przedstawicieli wszystkich głównych ugrupowań. Mimo trwajacego od dłuższego czasu względnego spokoju, nadal istnieją grupki radykalnych odłamów nie zgadzające się na pokojowa koegzystencję.

Epilog

Mieszkańcy Irlandii Północnej różnie okreslaja swój status. Niezależnie od tego, czy są katolikami, czy protestantami, lojalnymi poddanymi królowej, czy też nie, w swej większości uważają sie za Irlandczyków. Istnieje również znaczna część społeczności określająca się wyłącznie mianem Brytyjczyków. Dla nas Polaków zwrócenie uwagi na te różnice jest szczególnie ważne. Tworzymy społeczeństwo raczej jednolite, bez większych narodowych sprzeczności, powinniśmy zatem podchodzić z szacunkiem do historii i obyczajów miejscowych.

Opracował Piotr Miś