Znaj przepisy – śpij spokojnie

Co jednak ważniejsze, podał on także nazwy firm, nazwiska doradców oraz telefony do nich, pod którymi można zasięgnąć szerszej informacji dotyczących zatrudnienia. Dane te są o tyle cenne, że tym razem dotyczą nie Londynu, a innych miejscowości w Anglii. Konkretnie Loughborough, Leicester oraz Melton Mowbray. Wszystkie te informacje zamieszamy na końcu artykułu.
W Wielkiej Brytanii istnieją generalnie trzy typy zatrudnienia. Poniżej podaję je w kolejności wraz z krótkimi opisami podstawowych dokumentów i formalności, które trzeba załatwić.
Rejestracja zatrudnionych
Workers Registration Scheme
Do końca pierwszego miesiąca pracy należy pobrać kwestionariusz rejestracyjny z Internetu pod adresem: www.ind.homeoffice.gov.uk lub telefonicznie poprosić o przysłanie go na własny adres. Numer telefonu: 08705 210 224
Do wypełnionego formularza załączyć trzeba: list od pracodawcy potwierdzający zatrudnienie i zarobki, dwie fotografie paszportowe oraz fotokopię strony paszportu z danymi osobistymi. Może być także fotokopia dowodu osobistego. Dołączyć także trzeba opłatę (czek albo postal order) na sumę 70 funtów. W żadnym wypadku nie należy wysyłać gotówki. Wszystko to wsadzić do koperty i wysłać pocztą listem poleconym (Recorded Delivery). Karta rejestracyjna dojdzie do nas po kilku tygodniach.
 
Rejestracja samozatrudnionych
Selfemployed EEA1 Residence Permit
Do trzech miesięcy od rozpoczęcia pracy na własny rachunek należy zarejestrować się w Inland Revenue w miejscu rozpoczęcia pracy. Adresy podane są zwykle na stronach internetowych lokalnych władz lub po prostu w Google wpisujemy hasło Inland Revenue np. Ealing London. Wszystkie informacje wraz z formularzami rejestracyjnymi są tam umieszczone.
Pamiętać należy, że potrzebna nam będzie także karta CIS. Formalności z nią związane załatwiamy także w Inland Revenue. Potrzebne są do tego dwa dowody tożsamości ze zdjęciem i potwierdzenie adresu.
Ten typ zatrudnienia wymaga, abyśmy od samego początku działalności wystawiali faktury (rachunki – invoices) na każdą pracę dla indywidualnego klienta, subkontraktora, firmy czy organizacji.
Każdy invoice musi mieć kolejny numer łamany przez rok np. 003/06 i datę wystawienia. Nie musi on być drukowany, można rachunki wypisywać ręcznie, byle były czytelne. Potrzebne są trzy kopie po jednej dla klienta, Inland Revenue i dla nas. Stąd najlepiej używać tzw. Triplicate book. Bardzo dobrze jest, szczególnie przy małych obrotach, prowadzić Dziennik Pracy – Daybook, w którym możemy wpisywać wszystkie wpłaty i wydatki notując numery czeków i rachunków.
 
Praca na kontrakt
Contract Employment
Ten rodzaj zatrudnienia jest najtrudniejszy do określenia, ponieważ kontrakty różnią się bardzo od siebie. Jedne załatwiają wszystkie sprawy prawne i formalne związane z rejestracją, pozwoleniem na pracę (Polacy go nie potrzebują), odprowadzaniem podatku, ubezpieczeniem zdrowotnym itd., inne nie, i trzeba je załatwiać samemu. Zwykle jest to określone w kontrakcie. Czasem może być tak, że w kontrakcie zawarta jest klauzula o tym, iż pracownikowi po upływie określonego czasu przysługuje prawo do starania się o status rezydenta i na jego życzenie zostaną przez firmę wdrożone odpowiednie czynności w jego imieniu.
Inne kontrakty są bardzo luźne i wszystko trzeba załatwiać samemu.
W każdym jednak przypadku należy dokładnie kontrakt przeczytać zanim się go podpisze, aby potem nie było niespodzianek. Kontrakty mogą być stałe lub opiewać na określony czas.
Każda forma działalności, na jaką się zdecydujemy, wymaga jednak formalnej rejestracji. Należy to zrobić w określonym przepisami czasie. Raz dokonawszy wszystkich formalności, wchodzimy w normalny legalny obieg zatrudnienia w tym kraju.
Związane są z tym określone, wcale niemałe korzyści. Po pierwsze, stajemy się ludźmi płacącymi podatki i w związku z tym nabieramy różnych związanych z tym praw. Mamy prawo do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych, a także do ubiegania się o zasiłki w razie utraty zatrudnienia. Czas pracy liczy się nam do całego naszego okresu aktywności zawodowej, co ma przełożenie na wysokość naszej przyszłej emerytury lub renty inwalidzkiej. W określonych wypadkach możemy ubiegać się o rezydenturę lub nawet obywatelstwo tego kraju.
Poza tym możemy wykazać się przed ewentualnym nowym pracodawcą czasem zatrudnienia na danym stanowisku, w danym zawodzie, czyli mieć potwierdzone doświadczenie, bez którego trudno najczęściej dostać interesującą nas lepszą pracę, nawet jeżeli faktycznie do jej wykonywania mamy kwalifikacje formalne i odpowiedni staż. Nie każdy bowiem pracodawca uwierzy nam na słowo, że pracowaliśmy kilka lat na budowie, w sklepie, restauracji, hotelu czy wykonywaliśmy inny zawód.
W wypadku starania się o legalną pracę w dobrej firmie, wypełnić trzeba formularz. Zwykle wymaga się tam dokumentów potwierdzających staż pracy lub podania źródła referencji zawodowych czy też personalnych. Należy wątpić, że takowych udzieli nam ktoś, u kogo pracowaliśmy na czarno. Takiemu pracodawcy zwykle nie zależy na rozgłosie.
Osoba pracująca legalnie ma ułatwiony dostęp do kredytów bankowych, na jej koncie bowiem regularnie pojawiają się wpłaty z tytułu zatrudnienia czy wykonywanych prac. Chętniej rozmawiają z nią agencje wynajmu mieszkań. Mając stały regularny dochód, można także łatwiej załatwić mortgage na kupno mieszkania czy domu, przy czym dochód ten wcale nie musi być wielki. Wystarczy, że mieści się w określonej normie. Doradcy finansowi potrafią nasze dochody dopasować do określonych ofert na rynku nieruchomości.
Pamiętajmy, że wbrew panującej powszechnie wśród Polaków opinii, rodowici, przeciętni Brytyjczycy, wcale tak dużo nie zarabiają. Aby się o tym przekonać, wystarczy uważnie przestudiować oferty pracy w gazetach lub agencjach zatrudnienia i biurach pośrednictwa. Gros zarobków na przeciętnych stanowiskach w biurach, sklepach, przemyśle, czy usługach mieści się w granicach 11-15 tysięcy funtów rocznie. Jeżeli więc ktoś zarabia na rękę 13 tysięcy funtów rocznie, to w przeliczeniu na tygodniówki wypada mu 250 funtów na tydzień. Nie takie znów kokosy. Nieco lepiej zarabiają początkujący menedżerowie lub fachowcy posiadający lepsze kwalifikacje. Dobre zarobki zaczynają się powyżej 20 tysięcy funtów rocznie. O pracę taką jednak nie jest łatwo, trzeba mieć dobry zawód, odpowiedni staż i ...nieco szczęścia.
Jak wszyscy wiemy, zawody budowlane są wcale nieźle płatne, tak samo jak specjalności związane z informatyką czy wiodącymi gałęziami przemysłu. Problem jednak w tym, że wszystko zależy od firmy, w której pracujemy i czasu jaki spędzamy w pracy. Większość z tych ludzi załatwia sobie jednak mortgage i kupuje własne lokum.
Generalnie rzecz biorąc, jeżeli nie jesteśmy do końca pewni, że nasz pobyt w tym kraju potrwa tylko kilkanaście tygodni, lepiej się zarejestrować i pracować legalnie. W przypadku konieczności powrotu do kraju zawsze możemy się wyrejestrować.
A oto zapowiedziane na początku artykułu adresy i telefony instytucji w środkowo-wschodniej Anglii:
Bezpłatne doradztwo – w języku angielskim: Citizen Advice Bureau – John Storer House, Wards End Loughoborough, tel. 0870126 4096
Doradztwa odpłatne – w języku polskim:
Edwards Solicitors – Melton Mowbray, tel. 01664 566606 pani Ela
Myers Solicitors – Leicester, tel. 0116 254 7644 pan Myer
Prusinski Solicitors– Loughborough, tel. 01509 233622 pan Prusinski.
Wymienione tu kancelarie adwokackie zajmują się także wszelkimi sprawami spornymi związanymi z zatrudnieniem.
Jak zwykle doradzam także wizyty na polskich stronach internetowych tworzonych w Wielkiej Brytanii. Z mojego doświadczenia wynika, że jest tam wiele potrzebnych informacji i są one stale uzupełniane oraz uaktualniane.
Każdego tygodnia w środowym numerze „Dziennika Polskiego” ukazuje się strona pt. „Życie i praca w Wielkiej Brytanii”, na której staram się zamieszać wszelkie informacje i porady dla naszych rodaków, zarówno tych, którzy dopiero co przyjechali, jak i tych, którzy jakiś czas już tutaj przebywają. Warto na nią zaglądać, informacji bowiem nigdy nie jest za wiele.

Jędrek Śpiwok

wyślij znajomemu

Dodaj artykuł do: