Malownicze zakątki Yorkshire

Są twórcy, którzy do końca pozostają bojowi i kontrowersyjni. Takim był zmarły w styczniu tego roku 80-letni John Latham (jego wystawę oglądać można w Tate Britain). Kuratorzy Tate za zbyt ryzykowne uznali pokazanie jego pracy „Bóg jest wielki”. Kłopotliwi są też Gilbert i George, para sześćdziesięciolatków, którzy w „White Cube” przy Hoxham Square pokazują teraz swe najnowsze prace.  Zatytułowane „Sonofagot Pictures. Was Jesus Heterosexual?” doczekały się już komentarzy w brytyjskim parlamencie. Oburzona posłanka Anne Widdecombe ostrzega artystów, że sami przekonają się wkrótce jak bardzo obrażają Boga, kiedy tylko staną przed jego obliczem.

Hockney pełen pogody
Pokazywana w tym samym czasie najnowsza wystawa Davida Hockney’a (ur. w 1937 r.), są przykładem przeciwnej postawy. Jego obrazy, grafiki i rysunki dają się lubić. Cieszą kolorami, nie zamierzają być trudne. Nie dziwi więc renoma Hockneya powszechnie uważanego za najpopularniejszego wśród szerokiej publiczności poważnego brytyjskiego malarza.
W latach 60., a i trochę potem, młody Hockney niektórych jeszcze drażnił. Nie ukrywał swych seksualnych preferencji i niedwuznacznie dawał temu wyraz. Było to bardzo dawno, a erotyczne aluzje z jego ówczesnych obrazów i portrety pięknych nagich mężczyzn dziś już nie oburzają. Wydają się subtelne i delikatne. Prowokacja i wyzwanie nie leżą w ich naturze. Sztuce Hockney’a patronuje raczej pogodny duch Matissa, lekkość, humor i zabawa. Tak w każdym razie było przez lata. Nadal jest popularny, ale na starość jakby ucichł, a nawet zszarzał.
Jego 36 akwarelowych pejzaży, jakie można oglądać obecnie w Gilbert Collection artysta namalował na początku lata 2004 roku w dobrze sobie znanych z dzieciństwa okolicach Yorkshire. Pod koniec swego życia zamieszkała tu, w nadmorskim Bridlington, matka artysty razem z siostrą Margaretą. Wśród zielonych łąk i pól pełnych łanów dojrzewającego zboża, zatrzymując się samochodem na skraju wioski czy miasteczka, na poboczu szos i w bocznych uliczkach słynny artysta malował swoje skromne i pełne pokory akwarele.

Powrót po latach
Jakby po latach spędzonych w Los Angeles i południowej Kalifornii (dokąd wyjechał po studiach w Londynie w styczniu 1964 roku), wśród wzgórz Hollywoodu (gdzie zamieszkał od 1978 roku), po egzotycznych podróżach (Japonia 1971 r., Chiny 1981 r.) marnotrawny syn powracał do domu. Złożenie widoków w jedną całość - w sześć kolumn i sześć rzędów, jest tu chyba jedynym odbiegającym nieco od tradycyjnych praktyk zabiegiem. To zapewne dalekie echo jego fotograficznych kolaży, jakie składał w latach 80. z wielu polaroidów.
W komentarzach do wystawy mówi też o swym pragnieniu odświeżenia spojrzenia na świat, o porzuceniu nawyków wziętych z kadrowania obiektywem aparatu fotograficznego, ale nie bardzo to w tych akwarelach dostrzegam. Wydają mi się raczej podobne do fotografii.
Widzę natomiast na wystawie starszych ludzi z przejęciem przyglądających się tym zwyczajnym ojczystym widokom i cieszę się ich radością. Rozumiem chęć usytuowania się w tradycji i kontekst wystawy otwartej jednocześnie z pokazywaną obok w salach Ermitażu kolekcją angielskich akwareli z przełomu XVIII i XIX wieku. Przyznam jednak, że w sumie trochę mnie nudzą. Może krew mam za gorącą na tę nostalgię i spokój? Młody Hockney wydawał mi się wspaniały, pełen życia; ten tutaj jest miły i swojski, ale to dla mnie za mało. Słyszałem też zachwyty, więc lepiej sprawdźcie sami.

Andrzej Maria Borkowski

*****

Midsummer: East Yorkshire 2004 – Akwarele Davida Hockneya
Gilbert Collection, Somerset House, Strand, metro Temple, otwarte codziennie od 10.00 do 18.00, do 19 lutego. Bilety £6 (ulgowe £5), za £8 (ulgowe £7) można też kupić łączony bilet na kończącą się już wystawę klasycznej brytyjskiej akwareli.

wyślij znajomemu

Dodaj artykuł do: