Bez zgagi i nadwagi, czyli jak przetrwać święta

Jolanta Skibicka

Od najmłodszych lat święta kojarzą się nam z choinką, prezentami, no i oczywiście z dużą ilością dobrego jedzenia. Mniej miłym, aczkolwiek nieodłącznym wspomnieniem jest też poświąteczna ociężałość i niestrawność. W pełni zresztą zasłużona, biorąc pod uwagę ilość i kombinację spożywanych potraw.
Dzisiaj podzielę się z Wami kilkoma prostymi sposobami na to, jak cieszyć się świątecznym jedzeniem bez widma zgagi i niestrawności.

Niestrawność
Niestrawność (indigestion) uważana jest za zjawisko szczególnie przykre i dokuczliwe. Istnieje wiele czynników, często od nas bezpośrednio niezależnych, które mogą leżeć u jej podłoża. Niestrawność świąteczną jednak fundujemy sobie przeważnie na własne życzenie i to z pełną świadomością swoich czynów.
W słowniku termin „niestrawność” określony jest jako „niemożność całkowitego strawienia pokarmu”. Oznacza to, iż żołądek nie posiada wystarczającej ilości soków trawiennych i enzymów, aby poradzić sobie z dostarczoną treścią. Zalega ona w żołądku dłużej niż powinna i staje się przyczyną bólu, wzdęć, mdłości i uczucia ciężkości. Niestrawność więc, popularnie kojarzona z nadkwasotą (hyperacidity), jest bardzo często oznaką zjawiska wręcz przeciwnego – niedokwasoty (hypoacidity). Zażywanie wówczas leków neutralizujących kwas tylko pogarsza sytuację i sprawia, że proces trawienia zostaje jeszcze bardziej spowolniony. Leki takie mają zastosowanie tylko w przypadku nadkwasoty potwierdzonej specjalistycznym badaniem.

Pokonać wroga
Zamiast walczyć z niestrawnością, zapobiegajmy jej. Istnieje wiele sposobów, aby pomóc naszemu żołądkowi w trawieniu świątecznych łakoci.
Na początek zwróćmy uwagę na sposób w jaki jemy.
*) Wolne przeżuwanie daje organizmowi czas na przygotowanie odpowiednich enzymów. Gdy jemy szybko, pierwszy etap trawienia (za pomocą amylazy zawartej w ślinie) zostaje ominięty, obciążając niepotrzebnie żołądek.
*) Starajmy się nie popijać w trakcie jedzenia. Rozcieńcza to soki trawienne i osłabia moc żołądka.
*) Jedzmy kilka niewielkich porcji zamiast jednej dużej.
Przed planowanym posiłkiem przejdźmy się na krótki, żwawy spacer. Rozrusza on zastałe mięśnie i doda energii.
Przed rozpoczęciem posiłku warto też wypić naparstek gorzkich ziół, tzw. bitters. Są one szczególnie popularne w Niemczech, gdzie dieta jest ciężka i tłusta. Gorzkie zioła (a w szczególności „goryczka” – gentian) stymulują wydzielanie kwasu żołądkowego i enzymów trawiennych. Można je zastąpić wytrawnym wermutem lub po prostu sokiem z cytryny rozcieńczonym w odrobinie wody (bez cukru).
W sklepach ze zdrową żywnością i aptekach dostępne też są enzymy trawienne (digestive enzymes) w kapsułkach, które można zażyć przed planowaną ucztą. Choć codzienne stosownie enzymów nie jest polecane (gdyż organizm może się „rozleniwić” i zmniejszyć produkcję swoich własnych), to w przypadku świątecznych ekstrawagancji każda pomoc jest na wagę złota.
Zwróćmy też uwagę, by potrawy, które powinny być gorące, spożywać na gorąco.
Jeśli jemy coś z lodówki (zwłaszcza tłuste i ciężkie dania jak bigos czy pieczeń), duża ilość naszej energii zużyta zostaje na „podgrzanie” pokarmu jeszcze zanim rozpocznie się właściwy proces trawienia (enzymy działają tylko w określonym przedziale temperatur).
To samo dotyczy popijania po posiłku. Nawet jeśli był on gorący, ale uzupełniony szklanką zimnej wody – temperatura w żołądku spada i trawienie zostaje znacznie spowolnione. Szczególnie należy wystrzegać się napojów gazowanych.
Po skończonym posiłku (lub w krótkiej przerwie między jednym a drugim) z pomocą przyjdą nam ziołowe herbaty. Najpopularniejszy jest napar z mięty (peppermint). Ci co nie przepadają za jej smakiem, mogą spróbować herbaty z kopru włoskiego (fennel), anyżku (aniseed), imbiru (ginger), kminku (caraway), kardamonu (cardamom), goryczki (gentian) lub oregano (oregano). Jeśli nie mamy typowych ziołowych herbat – możemy wykorzystać kuchenne przyprawy.
Nie zapominajmy też o owocach i warzywach – najlepiej surowych i „organic”. Marchewka, seler czy jabłko schrupane między posiłkami dostarczą nam witamin i naturalnych enzymów trawiennych. Szczególnie bogatym ich źródłem jest też papaja.

Zgaga
Zgaga (heartburn) objawia się wrażeniem palenia w okolicy serca (nie w samym sercu). Jest wynikiem przedostania się kwasu żołądkowego w górę – do dolnej części przełyku, który nie posiada „przeciwkwasowej” warstwy ochronnej obecnej w żołądku.
Przyczyn pojawiania się zgagi może być wiele. Często jest to nadmiar kwasu żołądkowego, przepuklina (hiatus hernia) lub rozluźnienie zwieracza (sphincter) oddzielającego żołądek od przełyku. Duża ilość alkoholu, palenie papierosów i picie gazowanych napojów znacznie podnosi ryzyko pojawienia się zgagi. Aby się jej pozbyć nie polecane jest już picia mleka – udowodniono bowiem, iż działa ono krótko, a po czasie stymuluje żołądek do wydzielania jeszcze większej ilości kwasu.
W przypadku uporczywej zgagi niezwykle pomocne okazują różne zioła: wiąz czerwony (slippery elm), prawoślaz lekarski (marshmallow), siemię lniane (flax), kozieradka (fenugreek).

Mam nadzieję, że uda się Wam w tym roku uniknąć przykrych dolegliwości, a świąteczny weekend spędzicie zdrowo, miło i spokojnie. Życzę Wam tego z całego serca.
Wesołych Świąt!
Bless you all!

Ramka
Mieszanka ziół przeciw zgadze.
- 1 łyżeczka kwiatu rumianku (chamomile), melisy (lemon balm) i korzenia lukrecji (liquorice root)
- 1/2 łyżeczki kory wiązu czerwonego (slippery elm bark)
- 1/4 łyżeczki ziaren kopru (fennel seeds) i ziela kociomiętki (catnip leaves)
- 1 i 1/2 szklanki wrzącej wody
- 1 i 1/2 szklanki soku z marchewki lub jabłka
Wymieszaj zioła i zalej wrzątkiem. Parz przez 15 minut na wolnym ogniu i przecedź. Gdy zioła przestygną, dodaj sok. Pij szklankę naparu po każdym posiłku. Napar można przechowywać przez kilka dni w lodówce.

wyślij znajomemu

Dodaj artykuł do: