Co może konsul w sprawie bezdomnych?

Niespodziewana dynamika
Spotkanie byłoby kolejnym z cyklu spotkań zapoznawczych nowego konsula generalnego z polonijnymi organizacjami.
Po kilkunastominutowym wystąpieniu konsula, w którym Janusz Wach opowiedział o swojej karierze zawodowej i życiu prywatnym, by przybliżyć swoją osobę zebranym, oraz przywołał akty prawne, w oparciu o które działa konsulat RP, nadszedł moment zadawania pytań z sali.
Jako pierwsza poprosiła o głos Anna Majcherek. To osoba od miesięcy zaangażowana w pomoc polskim bezdomnym w Londynie w ramach projektów „Broadway” i „The Upper Room”. Projekty te realizowane są przez lokalne władze i organizacje charytatywne i mają na celu zapewnienie osobom bezdomnym i bezrobotnym bezpłatnej pomocy – posiłków, noclegu, opieki lekarskiej, napisania cv, skorzystania z telefonu w celu szukania pracy, nauki angielskiego.
Anna Majcherek na początku nie tyle pytała, ile informowała obecnych i konsula o sytuacji bezdomnych Polaków. Dziś jest tych około 200 bezdomnych Polaków, a przynajmniej o tylu wiadomo. Ilu nie udało się dotychczas zarejestrować żadnej ze społecznych organizacji, można się tylko domyślać. Anna Majcherek przytaczała szokujące informacje o powtarzających się przypadkach pogryzień bezdomnych przez psy, bynajmniej nie bezpańskie. W rozmowie dodała, że wśród bezdomnych mówi się już wprost o „nowym sporcie” uprawianym przez niektórych właścicieli psów...

Większe możliwości konsulatu
Z konkretnymi pytaniami – apelami wystąpili inni działacze społeczni, którzy przybyli na spotkanie – Amerykanin Bruce Marquart, będący menedżerem The Upper Room Project, menedżerka Broadway Project, oraz Marzena Cichoń, udzielająca lekcji angielskiego bezdomnym i poszukującym pracy, a także Krzysztof i Dariusz, którzy ich dzięki pomocy „wyszli z bezdomności” i dziś mają pracę i dach nad głową.
Postulaty zabierających głos sprowadzały się do trzech rzeczy:
*) Po pierwsze dopingowania polskich dyplomatów, by stanowczo stawiali sprawę równouprawnienia Polaków w ramach Unii Europejskiej, a więc także w Wielkiej Brytanii. Obecny stan prawny nie pozwala np. na udzielanie schronienia Polakom przez większość brytyjskich noclegowni. W ten problem wpisuje się również wywieszanie w okolicach POSK-u kartek w języku polskim o zakazie zgromadzeń. Zebrani prosili, by sprawdzić, czy wywieszanie tego typu „zaleceń” przez policję, jest zgodne z prawem.
*) Po drugie wypracowania, czyli w praktyce wymuszenia na polskim ustawodawcy, a więc posłach i senatorach RP, takiej zmiany procedur i ram prawnych funkcjonowania konsulatu RP w Londynie, by umożliwić mu realne rozwiązywanie problemów wciąż powiększającej się, a już dziś kilkusettysięcznej, polskiej społeczności w Wielkiej Brytanii, nazywanej nie bez przyczyny siedemnastym województwem. Oczywiście za ową postulowaną zmianą, musiałoby pójść zwiększenie środków finansowych przeznaczonych na funkcjonowanie Konsulatu.
*) Wreszcie po trzecie skierowano prośbę, by konsulat stał się ośrodkiem koordynującym działania różnych ludzi dobrej woli i organizacji społecznych, które często nie mają pomiędzy sobą odpowiedniego przepływu informacji. Taka koordynacja, zdaniem obecnych, zwiększyłaby skuteczność pomocy docierającej do bezdomnych, bez angażowania środków finansowych.

Co na to konsul Wach?
Konsul nie wahał się stanowczo i równie energicznie jak goście, prezentować swojego stanowiska w sprawie.
Przede wszystkim zapewnił, że ma świadomość istnienia problemu, a konsul ds. wypadków losowych codziennie pomaga wielu osobom, które znalazły się w trudnej sytuacji, w ramach istniejącego prawa i ograniczonych środków, którymi dysponuje konsulat. W praktyce sprowadza się to najczęściej do pomocy w powrocie do kraju, ale nie tylko, bo konsulat pośredniczy też w kontaktach polskich obywateli z policją czy szpitalami.
Jednocześnie wielokrotnie podkreślił, że konsulat nie jest zdolny, ani powołany, do rozwiązywania problemów strukturalnych, i przejmowania na siebie funkcji opieki społecznej lub urzędu pracy.
Wskazał, że konsulaty innych państw nie robią absolutnie nic, co nie jest jednoznacznie wpisane w zakres ich obowiązków, w odróżnieniu od konsulatu RP, który załatwia wiele spraw, nie mieszących się w standardowych zadaniach konsulatu.
Przekonywał, że nie jest w stanie przyjąć na siebie roli koordynatora działań polskich organizacji, z tego samego powodu – braku kadr, funduszy, i przepisów prawnych umożliwiających konsulatowi wejście w taką rolę. Proponował, by próbowały ją spełniać organizacje pozarządowe, takie jak np. Zjednoczenie Polskie.
Co do wpływu na politykę zagraniczną państwa polskiego i próby wpływania na decydentów, również uświadamiał wykonawczą, a nie kreacyjną w tej mierze funkcję konsulatu.

Nagłośnienie problemu
Spotkanie trwało ponad dwie godziny, a konsul jeszcze blisko godzinę po nim rozmawiał z najbardziej zaangażowanymi w sprawę pomocy bezdomnym w rozmowach bezpośrednich. Nie zakończyło się oczywiście żadnym przełomem, ale było z pewnością znacznie wartościowsze, niż szereg spotkań „odbębnianych” często w zakamarkach POSK-u, na których z nudów usypiają nie tylko słuchacze, ale i prelegenci.
Nawet zwykle pierwszy do pracy konsul Ireneusz Truszkowski, z niepokojem patrzył na przedłużające się do godziny 23.00 rozmowy konsula generalnego Janusza Wacha, przypominając, że jutro trzeba raniutko jechać służbowo aż pod Szkocję...

Zbigniew Drzewiecki

wyślij znajomemu

Dodaj artykuł do: