Związki Zawodowe

Wielu z przybywających do pracy na Wyspy Brytyjskie nie ma za sobą żadnych doświadczeń związanych z przynależnością do związków zawodowych w Polsce. Najwięcej przybywa tu ludzi młodych, którzy dopiero rozpoczynają karierę zawodową. Ci, którzy w kraju pracowali, najczęściej nie zdążyli zapisać się do żadnego związku w swojej firmie. Powód jest prosty. Poza wielkimi zakładami pracy, w Polsce związki zawodowe praktycznie nie istnieją. Poza tym wielu ludzi w kraju od związków zawodowych odstraszyło zbytnie ich – w powszechnym mniemaniu – upolitycznienie. Czy tak jest rzeczywiście, to już inna sprawa. Fakt jednak pozostaje faktem – młodzi Polacy do związków zawodowych nie garną się. Bierze się to także z przekonania, iż przynależność do nich nic nie daje. Niechęć do zrzeszania się w związkach zawodowych przeniosła się także na Wyspy. Tutejsze realia i możliwości organizacji chroniących prawa pracowników są jednak inne.

Co to jest TUC
Brytyjski TUC, czyli Trade Union Congress, jest centralą związkową, w skład której wchodzi co najmniej kilkadziesiąt branżowych i zawodowych organizacji o charakterze związkowym. Niektóre wprawdzie nie mają w swojej nazwie słów „związek zawodowy”, lecz ich struktura i sposób działania jest typowy dla organizacji zrzeszającej pracowników lub specjalistów w danej branży. Na Wyspach istnieją także związki zawodowe pracowników firmy „X” lub takie, w których skład wchodzą organizacje pracownicze skupiające pracowników kilkunastu małych firm o podobnym profilu. Ponadto, nie wszystkie związki wchodzą w skład TUC – wiele z nich jest niezależnych. Tworzy to mozaikę organizacji, w której przybysz z obcego kraju na pewno nie łatwo się zorientuje. Można przypuszczać, że nawet wielu Brytyjczykom trudno się w tym połapać.

Jest nas tu coraz więcej. Coraz częściej słyszy się także, że zatrudnieni w Wielkiej Brytanii Polacy mają kłopoty z pracodawcami. Grupy polskich pracowników wchodziły w spory zbiorowe z nimi już od pierwszych tygodni po wejściu do Unii. Kilka miesięcy temu głośna była sprawa wykorzystywanych w irlandzkiej stoczni. Ostatnio nawet brytyjscy pracownicy Tesco przeprowadzili akcję protestacyjną w obronie kolegów-Polaków zwolnionych z pracy za to, że nie zgadzali się na wyśrubowane normy. Wszystkie te akcje poparły związki zawodowe, choć w świetle prawa były one nielegalne, ponieważ prowadzono je poza strukturami związkowymi. Trudno będzie im dojść swoich praw, choć problemem tym zainteresowały się nawet brytyjskie media. Pozostawanie poza strukturami związkowymi znacznie to utrudnia.

Zapisywać się czy nie
O tym, że Polacy byliby mile widziani w strukturach związkowych słyszałem już podczas zeszłorocznego spotkania związkowców z ówczesnym szefem Home Office Davidem Blunkettem. Stanowimy znaczny procent emigracji zarobkowej z krajów „nowej Unii Europejskiej”. W wielu przypadkach sytuacja polskich pracowników byłaby znacznie lepsza, gdybyśmy zapisywali się do związków zawodowych. Jest to jedno z naszych podstawowych praw pracowniczych w tym kraju. Stanowiąc w TUC znaczniejszą masę moglibyśmy być może postarać się, aby nasze prawa były lepiej przestrzegane przez pracodawców. A w tej chwili nie jest z tym najlepiej. Nieznajomość własnych praw prowadzi do tego, że dajemy się wykorzystywać.

Korzyści z przynależności
Członkostwo w TUC związane jest z koniecznością płacenia składek (kilkanaście funtów miesięcznie). Jeżeli możemy udowodnić, że nasze zarobki są niskie, płacimy wtedy połowę składki. Wielu Polaków pracuje za tzw. minimum płacowe, co uprawnia do zniżki. Poza tym, że członkowie związku zawodowego mogą liczyć na jego poparcie w trudnych sporach z pracodawcami, są jeszcze inne powody, dla których powinniśmy rozważyć zapisanie się do nich.

Po pierwsze w sporze z pracodawcą możemy liczyć na to, że ktoś z centrali związkowej będzie naszym reprezentantem. Na asystę ze strony związków możemy liczyć także w przypadkach indywidualnych. Asystent związkowy pomoże nam przebrnąć przez gąszcz przepisów, skompletować dokumenty, zapozna z naszymi prawami. Może występować w naszym imieniu przed sądami pracy nawet w sprawach dyscyplinarnych. Związki zatrudniają także swoich prawników, którzy pomagają w sprawach odszkodowań za wypadki przy pracy, nieuzasadnione zwolnienie, prześladowanie z przyczyn etnicznych, rasowych czy religijnych. Wszystkie te usługi są bezpłatne, podobnie jak prowadzone przez związki zawodowe poradnictwo. Są także inne wymierne korzyści bycia członkiem związku. TUC posiada system emerytalny w postaci funduszu, do którego jako członkowie możemy przystąpić. Funduszy z możliwościami inwestycyjnymi jest zresztą kilka. Szczegóły możemy poznać na stronach internetowych, do których są odsyłacze w witrynie TUC. Za pośrednictwem centrali związkowej możemy także przystąpić do systemu korzystnych opłat za gaz i energię elektryczną na podstawie umowy, jaką TUC zawarł ze Scottish Power.

W strukturach TUC funkcjonuje również Unity Trade Bank powstały w 1984 roku. Prowadzi on dla członków związku tańsze od innych banków usługi finansowe, systemy pożyczek, finansowania edukacji oraz rozwoju przedsiębiorczości. W ramach tego systemu dostępne są również specjalne karty kredytowe z korzystniejszym niż w normalnych bankach oprocentowaniem. Karty TUC wydawane są na podstawie umowy ze Scottish Bank. Niektóre związki branżowe mają ponadto umowy z producentami i dystrybutorami specjalistycznego sprzętu i narzędzi potrzebnych do wykonywania poszczególnych zawodów. W ramach tych umów można kupić po korzystnych cenach, a także na bardzo dobrych warunkach kredytowych, sprzęt specjalistyczny i narzędzia. Takie możliwości ma na przykład związek zawodowy dziennikarzy NUJ. Zrzeszone w nim osoby mogą na bardzo korzystnych warunkach zaopatrzyć się w aparaty fotograficzne, komputery, laptopy i inne wyposażenie potrzebne w dziennikarskiej pracy. Pozostałe związki oferują podobne możliwości, co jest bardzo ważne, szczególnie kiedy wykonuje się zawód wymagający posiadania własnego, drogiego sprzętu.

W TUC istnieje również bardzo rozbudowany system wspierania edukacji na wszystkich poziomach. Dla członków dostępne są kursy umożliwiające zdobycie lub podwyższenie kwalifikacji zawodowych. Wytrwali i chętni do nauki mogą nawet starać się w TUC o dofinansowanie studiów wyższych dla siebie lub swoich dzieci.

Gdzie szukać informacji
Przede wszystkim na stronach internetowych. Adres strony głównej to www.tuc.org.uk. Tam znajdują się odsyłacze do interesujących nas branżowych stron oraz do zawierających przydatne informacje (również związane z interwencjami). Znajdziemy tam również potrzebne telefony, adresy e-mailowe i nazwiska działaczy związkowych zajmujących się poszczególną problematyką. Można również wybrać się osobiście do siedziby centrali: TUC Congress Home, Great Rusell Street, London WC1 3LS. Telefon: 0207636 4030.
Jędrek Śpiwok

wyślij znajomemu

Dodaj artykuł do: