Rocznica śmierci generała Władysława Sikorskiego

„Podstawą Instytutu były pamiątki po gen. Sikorskim. Wobec istniejącej sytuacji politycznej zachodziła również potrzeba zabezpieczenia akt i pamiątek prawowitych władz Polski.” – wyjaśnia dr Andrzej Suchcitz, obecny kierownik archiwum Instytutu.
„Motorem powstania instytucji był podpułkownik dyplomowany Zygmunt Borkowski, szef służby archiwalnej Polskich Sił Zbrojnych i bliski współpracownik gen. Sikorskiego. Pierwszym prezesem zarządu został prof. Stanisław Stroński. Budynek przy Prince’s Gate został zakupiony w rok po powstaniu. Wśród wielu pracujących, oddanych sprawie polskiej byli: Jan Domański (kustosz muzeum, wielki znawca broni), dr Edmund Ochman wraz ze swoją żoną (kierowali archiwum, byli przedwojennymi archiwistami), Aniela Mieczysławska-Raczyńska (honorowy jałmużnik i orędownik Instytutu), rotmistrz Wacław Milewski (pracujący nieprzerwanie od ponad 40 lat), Ryszard Dembiński (do niedawna prezes zarządu), Wacław Milewski, Stanisław Żurakowski i Krzysztof Barbarski (kustosz muzeum i obecny prezes).
Bardzo istotną sprawą jest to, że ponad 90 procent osób pracujących tutaj pracuje społecznie. Eksponaty muzealne oraz archiwum były gromadzone stopniowo, rok po roku, przekazywane z terenu całej Wielkiej Brytanii. Przez cały okres, w którym Polska pozostawała pod wpływem ZSRR, Instytut był latarnią polską dla całego świata. Jednym z głównych zadań było umożliwienie nieograniczonego dostępu do akt. Niezależnie od przekonań politycznych, każdy mógł i może badać dokumenty i akta związane z historią Polskich Sił Zbrojnych. Są one olbrzymie, liczą ponad 1,5 km półek. Przede wszystkim pochodzą z okresu II wojny światowej. Akta wojskowe, polityczne, rządowe i dyplomatyczne. Dokumentują one praktycznie każde miejsce, w którym znaleźli się Polacy w czasie ostatniej wojny. Wśród badaczy są zarówno naukowcy jak i amatorzy. Dawniej byli to również sami żołnierze, obecnie zgłaszają się do nas ich potomkowie szukający historii swoich rodzin. Ostatnio zwiększyła się liczba obcokrajowców badających nasze akta.
Ważną częścią Instytutu jest muzeum. Zbiory również pochodzą głównie z II Wojny Światowej, ale mamy również pamiątki po Adamie Mickiewiczu, zbroję z ordynacji Krasińskich, obrazy Kossaka, Matejki i akty np. nadania ziem pochodzące z XIV wieku. Wiele z nich trafia do nas z prywatnych zbiorów. Istotną sprawą jest również i to, że przez cały szlak bojowy istniejące komórki wojskowe starały się odzyskiwać polskie pamiątki, pamiętając o tym, jak bardzo spustoszone zostały polskie muzea przez Niemców. Dbał o to szczególnie gen. Anders dowodzący 2 Korpusem.
Do szczególnie cennych eksponatów należy mapa Bałtyku odtworzona z pamięci przez oficerów z okrętu podwodnego ORP Orzeł w czasie ich ucieczki do Anglii oraz proporzec i polska flaga, umieszczone na ruinach Monte Cassino. Wiele przedmiotów ma swoją niezwykłą historię. W zbiorach posiadamy koło ratunkowe z MS Piłsudski. Statek zatonął u wybrzeży Anglii w  listopadzie 1939 roku. Po roku morze oddało to koło, wyrzucone na brzeg Szkocji, obsadzony przez polską jednostkę. Inną pamiątką jest orzeł z gmachu dowództwa floty z Gdyni, który został zabrany przez Niemców w 1939 roku i odzyskany przez oddziały I Dywizji Pancernej w 1945. Został przywieziony do Anglii na pokładzie okrętu ORP Konrad.”
Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego są otwarte dla każdego. Jego archiwum i muzeum jest największym i bezcennym zbiorem pamiątek i akt polskiego oręża. Nadal spełnia niezwykle ważną rolę „polskiej latarni” dla całego świata. Utrzymuje się ze składek społecznych. Pamiętajmy o tym, kiedy płacimy swoje podatki w Anglii.

Wojciech Deluga

Instytut Polski i Muzeum im.Gen. Sikorskiego 20 Prince’s Gate. Najbliższa stacja metra to South Kensington. Muzeum otwarte jest od poniedziałku do piątku 14.00 – 16.00 oraz w każdą, pierwszą sobotę miesiąca 10.00 – 16.00.

wyślij znajomemu

Dodaj artykuł do: