Docenić konflikt

Myślenie, że życie bezkonfliktowe jest rzeczywiście możliwe nikomu chyba nie wydaje się poważnym stwierdzeniem. Konflikty muszą istnieć ponieważ. Konkurując codziennie o różnego rodzaju dobra każdy z nas dąży do zaspokojenia każdy swoich potrzeb. Konflikt nierozerwalnie leży u podłoża istnienia człowieka w społeczeństwie, w którym każdy ma swój interes do zrobienia.
Często domowe awantury odbiegają od ich pierwotnej  przyczyny. Stopniowo przekształcają się w lawinowe oskarżanie się o rzeczy, o których dawno już zapomnieliśmy. Wtedy to wydarzenia z przed dwóch lub więcej laty zaczynają żyć na nowo. W tym pozornie przejaskrawionym przykładzie istnieje dużo prawdy o tym jak rozwiązujemy codzienne konflikty.
Błędna komunikacja prowadzi do wielu sytuacji konfliktowych. Do częstych waśni na tle komunikacyjnym dochodzi wtedy, jeśli  komunikat jest nadmiernym uogólnieniem. Konflikty często opierają się na różnym spostrzeganiu tych samych rzeczy, bo przecież każdy z nas patrząc na to samo widzi inaczej. Jak mówi stara prawda - "sposób widzenia zależy od punktu siedzenia".

Pozytywne skutki konfliktu
Poprzez otwarte ujawnienie wcześniej maskowanych pretensji i niezadowolenia dajemy możliwość odkrycia  ukrywanych wcześniej problemów. Dla jednostki konflikt może być oczyszczeniem zalegających w niej żalów, złości, pozbyciem się niewygodnych emocji. Daje możliwość nazwania tego, co dotychczas nie zostało jasno zdefiniowane. Paradoksalnie wiele konfliktów rodzinnych ujawnia istnienie jakiegoś problemu, o którym druga strona (lub strony) przedtem nie wiedziała lub nie traktowała jako sporną kwestię. Ponadto konflikt precyzuje dokładnie  różnice będące przedmiotem sporu. Sprzyja także wyrównywaniu pozycji stron, prowadzi do zmiany, przełamania określonego impasu. Sytuacja konfliktowa służy również określeniu hierarchii działań. Skoro już  znamy problem możemy ustalić zasady nowego funkcjonowania z drugą osobą.
Tradycyjne przykłady rozwiązywania konfliktów
Czasem uciekamy się do zastępczych form rozwiązania konfliktu, które go nie rozwiązują, a jedynie maskują. Są doraźnym działaniem, a nie faktycznym wyjściem z trudnej dla nas sytuacji.
Jednym z nich jest ignorowanie, a więc pomijanie milczeniem problemu tak, jak by go nie było. Bardziej rozbudowaną strategią jest tzw. pokojowe współistnienie. Udajemy wtedy, że konfliktu nie ma, sztucznie podkreślając więzi i jednomyślność  działania, które jest jedynie pozorne. Współpracujemy z drugą osobą na zasadzie przymusu a nie zaangażowania, raczej z obowiązku niż chęci. Równie często oczekujemy zmian, które mogą (ale nie muszą) nastąpić, odwołując  się do zbawczego wpływu  losu - a może mój partner się domyśli sam o co chodzi - odwlekamy rozwiązanie na później. Poszukując kozła ofiarnego - to kolejny przykład -   przenosimy całą uwagę na osoby trzecie, dzięki czemu nie musimy brać pod lupę własnych zachowań. Zbyt często  unikamy ludzi, z którymi weszliśmy w konflikt (choć czasem bywa to konieczne). Unikanie oznacza tu wycofanie się z konfliktu. Ten sposób preferują przeważnie te jednostki dla których konflikt jest czymś złym, a wyjaśnienie go jest niepotrzebnym stanem napięcia emocjonalnego. Czasem dla załagodzenia sprawy, aby utrzymać dobre relacje z drugą stroną zgadzamy się na postępowanie zgodne z jej interesem kosztem własnym. Kiedy mamy ukryte przeświadczenie, że konflikt nie jest rozwiązywalny sięgamy po złoty naszym zdaniem środek, jakim jest - kompromis. Dzielimy się zatem po połowie, jedna i druga strona rezygnując ze swoich dążeń, coś poświęca i zyskuje jednocześnie. Tak naprawdę decydujemy się na kompromis, gdyż nie widzimy innych rozwiązań.
Wszystkie wymienione sposoby można by nazwać pseudorozwiązaniami konfliktu. Prowadzą one bardziej do pogłębienia i zatuszowania leżących u podłoża przyczyn sporu niż jego  rozwiązania.
 
Oznaki konfliktu
Zanim rozpocznie się otwarty spór muszą pojawić się objawy narastania konfliktu, Jeśli okaże się, że:
- we wzajemne stosunki wkrada się formalizm, drażliwość, irytacja drobnymi potknięciami rozmówcy
- brak tolerancji
- uwypuklanie różnic w rozmowie
- uszczypliwości i docinki, które nie miały przedtem miejsca
- celowe unikanie kontaktu z drugą osobą
- ironiczność połączona z lekceważeniem
- brak przestrzeganych wcześniej ustalonych norm i zasad
- brak zaufania
- oczekiwanie na potknięcia,
- złośliwe komentarze
- kurczowe trzymanie się własnego zdania
to powinniśmy mieć świadomość, że coś nie jest w porządku.
Na koniec podstawowe zasady działania w sytuacji konfliktowej:
Przede wszystkim  oddziel ludzi od problemu
Skoncentruj się na interesach a nie na stanowiskach
Staraj się znaleźć możliwości korzystne dla obydwu stron
Nalegaj na stosowanie obiektywnych kryteriów
Pamiętajmy o tym, że konflikt może być konstruktywnym doświadczeniem. Może stać się siłą napędową do wszelkich zmian w naszym życiu. Przede wszystkim zmian na lepsze.

Grzegorz Lewandowski

wyślij znajomemu

Dodaj artykuł do: